Hindi Translationईख को कोल्हू में पेरते हैं,
काया को पेरते हैं?
दाँव बडा महँगा था, कूडलसंगमदेव ,
तुम्हारे लगाए दाँव में सिरियाळ ने बाजी जीत ली ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation They press the Sugar-cane in the mill:
But, crush not their own body:
It is surely a higher stake for them.
O Kūḍala Saṅgama Lord,Siriyāḷa won
By striking at the stake that you had thrown.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகரும்பை அரியும் ஆட்டம் ஆடுவரன்றி
உடலை அரிந்து கொள்ளும் ஆட்டம் ஆடுவரோ?
சிறந்த பந்தயம் என கூடல சங்கமதேவனே
நீ வைத்த பந்தயத்தில் சிறுத்தொண்டர் அரிந்து
வென்றார் அன்றோ!
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationమాటతో సరిపుచ్చవచ్చునే శబ్దసారుని
మాటతో సరి యనవచ్చునే శరణ సంబంథుని?
సంగయ్య; నంబికి ‘ఓ’ యన్నమాట; అది ఒక
వట్టిమాటబోయని వదలవచ్చునే!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಭಕ್ತ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಕಾಯ = ಕೆಲಸ; ಜೂಜು = ; ಹಣಿ = ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಬ್ಬಿನ ಕೋಲನ್ನು ಸಿಬುರೇಳದಂತೆ ಒಂದೇ ಏಟಿಗೆ ಕಚ್ಚನೆ ಕಡಿಯುವ ಪಂದ್ಯದ ಆಟವೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ದೇಹವೆಂಬ ಕಬ್ಬನ್ನು ದೇಹಗುಣದ ಸಿಬುರೊಂದೂ ಏಳದಂತೆ ಪರಿಚ್ಛೇದಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಗೆಲ್ಲುವುದು ಮಹಾಶಿವಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯವೆನ್ನುತ್ತಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ಹಿಂದೆ ಸಿರಿಯಾಳನೆಂಬ ಶಿವಭಕ್ತನನ್ನು ಕುರಿತು ಶಿವನು ನಿನ್ನ ಕರುಳಕುಡಿಯಾದ ಮಗನನ್ನೇ ಕತ್ತರಿಸಿ ನನಗೆ ಇಡಬಲ್ಲೆಯಾ ಎಂದು ಪಂದ್ಯ ಕಟ್ಟಿದನು. ಆಗ ಸಿರಿಯಾಳನು- “ಇಡದಿದ್ದರೆ ನಾನು ನಿನ್ನ ಕರುಳ ಕುಡಿಯೇ ಅಲ್ಲವೆನ್ನುತ್ತ ಪಣಕಟ್ಟಿ ಹೆತ್ತ ತಾಯಿತಂದೆಗಳಾರೂ ಮಾಡಲಾರದ್ದನ್ನು ಮಾಡಿ ಗೆದ್ದನು. ನಮಗೆ ವಿಪರೀತವೆನಿಸುವ ಸಿರಿಯಾಳನ ಈ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬಹಳ ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರುವರು –ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಅದು ತಮ್ಮಿಂದಾಗದೆಂದೂ ಮನಬಿಚ್ಚಿ ಮಾತನಾಡಿರುವರು (ನೋಡಿ ವಚನ 321, 322).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.