Hindi Translationभक्त समर्थ हैं, उन्हें असमर्थ कह सकते हैं?
चन्न कहाँ? चोळ कहाँ?
आहा चन्न के साथ भोजन किया शिवने,
चन्न चोळ के घर का नौकर था,
कूडलसंगमदेव भक्त-वत्सल है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation A devotee is powerful,
And would you call him powerless?
How far was Cenna from Cōḷa !
And yet, behold, good Sir,
Śiva with Cenna partook of food:
Cenna was but a servant-man
In Cōḷa's house!
Lord Kūḍala Saṅgama
Is passionately fond of piety!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபக்தர்களில் திறமைசாலி, திறமையற்றவரென்பது உண்டோ?
சென்னன் எங்கு? சோழன் எங்கு?
சென்னனுடன் சிவன் உண்டனன், ஆஹா, ஐயனே
சென்னன் சோழனின் இல்லத்திற்குப் புல்கட்டை
அளித்தவன் ஐயனே
கூடல சங்கமதேவன் பக்தனை விரும்புவான் ஐயனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationభక్తుల సమర్ధులు; అసమర్ధులనుటగలదే?
ఎక్కడి చెన్నుడు? ఎక్కడి చోళుడు?
చెన్నునితో చేరి శివుడు భుజించె. ఔరౌరా!
చోళుని యింటిపనివాడు చెన్నుడయ్యా!
సంగమదేవుడు భక్తి లంపటుడయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಭಕ್ತ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನರಾಜರು ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಐಶ್ವರ್ಯದಿಂದ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥರಂತೆ ಕಂಡರೂ-ಅವರ ಕುದುರೇ ಲಾಯದ ಒಬ್ಬ ಕೀಳಾಳೂ ತನ್ನ ಶಿವಭಕ್ತಿಯ ಮಹಿಮೆಯಿಂದ ಅವರಿಗಿಂತ ಸಮರ್ಥನೇ ಆಗಿರುವನೆಂಬುದು ಈ ವಚನದ ತಾತ್ಪರ್ಯ.
ಮಾದರ ಚೆನ್ನಯ್ಯನೆಂಬ ಮಹಾಶಿವಶರಣನು ತನ್ನ ಜೀವಮಾನವಿಡಿಯಾಗಿ ಕರಿಕಾಲ ಚೋಳನೆಂಬೊಬ್ಬ ರಾಜನ ಕುದುರೆಯ ಲಾಯಕ್ಕೆ ಹುಲ್ಲುಕೊಯ್ದು ತರುವ ಕಾಯಕದಲ್ಲಿದ್ದವನು. ಆ ಚೋಳನೂ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಶಿವಭಕ್ತನೇ ಆದರೂ ಶಿವನಿಗೆ ಆ ಚೋಳನ ಮೇಲಿದ್ದುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಾತ್ಸಲ್ಯವಿತ್ತು ಸರಳತೆಯೇ ಸಾಕಾರವೆತ್ತಂತಿದ್ದ ಆ ಮಾದರ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಮೇಲೆ.
ಒಂದು ಸಲ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಬಲಿ ಉಂಡುಹೋದ ಶಿವನು-ಚೋಳರಾಜನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಗೆಬಗೆಯ ಭಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಬಡಿಸಿ ನೈವೇದ್ಯ ಮಾಡಿದಾಗ-“ಉಂಡೆವಾ ಚೆನ್ನನೊಡನೆಮಗಿಂದು ಹಸಿವಿಲ್ಲ”ವೆನ್ನುತ್ತಾನೆ.-ಮುಂದುವರಿದು “ಕೇಳಂಬಕಳದ ಸವಿಯನದನೇನೆಂದಪೆಂ| ಚೋಳಾದಿಗಳ್ ಪಡೆಯರದನೆಂತು ಬಣ್ಣಿಪೆಂ| ಪಾಕದಿಂದಪ್ಪ ವಸ್ತುಗಳದಕೆ ಪಡಿಯಿಲ್ಲ”ಎಂದು ಆ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಭಕ್ತಿರಸ(ಪಾಕ)ವನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುವನು.
ಶಿವನ ಕೃಪೆಗೆ ಇಷ್ಟು ಪಾತ್ರವಾದ ಆ ಚೆನ್ನಯ್ಯನನ್ನು ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಾಣಬೇಕೆಂದು ಚೋಳರಾಜನು ದಡದಡನೆ ಅರಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಟು ಊರ ಹೊರಗಣ ಹಿರಿಯ(ಹೊಲೆ)ಗೇರಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಆ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ಮನೆಯಲ್ಲಿದೆಯೆಂದು ತಾನೇ ಹುಡುಕಾಡಿ ಹೊಕ್ಕು-ತನ್ನ ಲಾಯದ ಕಂಪಣಿಗನೇ ಅವನೆಂದು ಗುರುತಿಸಿ-ಮತ್ತಷ್ಟು ಧನ್ಯತೆಯಿಂದ ಧೊಪ್ಪೆಂದು ಅವನ ಕಾಲಿಗೆ ಬೀಳುವನು. ಗಾಬರಿಗೊಂಡ ಚೆನ್ನಯ್ಯನು “ಎನ್ನ ಕುಲಮಂ ನೋಡದಿಂತು ಬರ್ಪರೆ ಚೋಳ| ಎನ್ನ ಜಾತಿಯನರಿಯದಿಂತು ಮಾಳ್ಪರೆ ಚೋಳ” ಎಂದು ದೈನ್ಯವಾಡುವನು. ಆದರೆ ಶಿವಭಕ್ತನಾದ ಚೋಳನಿಗೆ ಜಾತಿಬುದ್ಧಿಯಿರಲಿಲ್ಲ –ಅವನನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು ಊರಿನ ತುಂಬ ಮೆರೆಸುವನು.
ಇದರಿಂದ ಚೋಳರಾಜನೇನೋ ಕೃತಾರ್ಥನಾದ-ಆದರೆ ನಿಗರ್ವಿಯೂ ನಿರಾಡಂಬರಿಯೂ ಆಗಿ ಗುಪ್ತ ಶಿವಭಕ್ತನಾಗಿದ್ದ ಚೆನ್ನಯ್ಯನಿಗೆ ಮುಜುಗರವಾಯಿತು. ತನ್ನನ್ನೇಕೆ ಶಿವನು ಈ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯ ಶೂಲಕ್ಕೇರಿಸಿದನೆಂದು ಮರುಗಿದ. ಶಿವನಿಗೆ ತಾನು ಮಾಡಿದ ಪೂಜೆ ಈ ಮಂಗಮೂತಿಯ ಫಲವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿತೇ ಎಂದು ಪರಿತಪಿಸಿದ. ಮತ್ತು ಆ ಶಿವನನ್ನು ಕುರಿತು-“ಅರಿಯದಂಬಲಿಯನರ್ಪಿಸಿದೊಡಿಂತಿರಿವರೇ| ಹೆರೆಸೂಡಿದನೆ ತೂರಿ ಮಾರಿ ನೆರೆ ದೂರುವರೆ| ಮೇದಿನಿಗೆ ಬೀದಿಗರುವಾಯಿತೆನ್ನಯ ಭಕ್ತಿ| ವಾದಕ್ಕೆ ಹರಲೆಯಂ ತಂದಿಕ್ಕಿತೀ ಭಕ್ತಿ| ಇನ್ನಿಳೆಯೊಳಿರೆ”ನೆಂದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದ.
ಹಸಿವೆಗಿಂತಲೂ ಕಾಮಕ್ಕಿಂತಲೂ ಪ್ರಕರ್ಷವಾದ ಕೀರ್ತಿಕಾಮವನ್ನು ಚೆನ್ನಯ್ಯನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದನೆಂದರೆ –ಅವನಿಗಿಂತ ಶಿವಭಕ್ತರಿನ್ನಾರು? ಅವನು ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾದಾರನೆಂಬ, ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲುಕೊಯ್ಯವ ಕೂಲಿಯೆಂಬ ಏನೊಂದೂ ವಿವರವು ಅವನ ಶಿವಭಕ್ತಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಮಸುಳಿಸಲಾರದು.
ಇಂಥ ಶಿವಭಕ್ತರನ್ನೇ ಶಿವನು ಅಧಿಕವಾಗಿ ಪ್ರೇಮಿಸುವುದು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಶಿವನು ಭಕ್ತಿಲಂಪಟ -ಭಕ್ತಿಯೆಲ್ಲಿದೆಯೋ ಅಲ್ಲೇ ಅವನ ಸುಳಿದಾಟ ! ಕಾಮಲಂಪಟನು ಕಾಮಿನಿಯೊಬ್ಬಳನ್ನು –ಅವಳು ಯಾವ ಜಾತಿಯವಳಾಗಲಿ ಕಾಮಿಸುವಂತೆ -ಭಕ್ತಲಂಪಟನಾದ ಶಿವನು ಭಕ್ತಿಯುಳ್ಳವರನ್ನು ಯಾವ ಜಾತಿಯವರಾಗಲಿ ಅನುಗ್ರಹಿಸದೆ ಬಿಡನು. ನಿಮ್ನ ವರ್ಗದವರು ಸಮರ್ಥರಾದರೂ -ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಏರುಪೇರಿನಿಂದ ಎದೆಗುಂದುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ಕಂಡ ಬಸವಣ್ಣನವರು –ಅವರಿಗೆ ಈ ಮೂಲಕ ಧೈರ್ಯ ಹೇಳಿರುವರು. (ನೋಡಿ ವಚನ 569).
ನಿಮ್ನ ವರ್ಗದವರು ಸಮರ್ಥರಾದರೂ -ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಏರುಪೇರಿನಿಂದ ಎದೆಗುಂದುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ಕಂಡ ಬಸವಣ್ಣನವರು –ಅವರಿಗೆ ಈ ಮೂಲಕ ಧೈರ್ಯ ಹೇಳಿರುವರು. (ನೋಡಿ ವಚನ 569).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.