Hindi Translationएक शरणने निस्सीम गुग्गुल जलाया,
जयजयाकार रूपी धुआँ
गगन में व्याप्त होने पर
भक्तवत्सल कूडलसंगमदेव ने
सौराष्ट्र मंडल में ओहिल का सम्मान किया ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation A certain Śaraṇa burnt
Bedellium without end:
The smoke of his loud acclamations filled
The entire sky!
Lord Kūḍala Saṅgama,
From tenderness to devotees,
Blazoned Ōhila in the Suraśāstra tract.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅளவற்ற நறுமணத் தூளை ஈந்தவன் ஒரு சரணன்
“வாழ்க, வளர்க, நல்வரவு” என்னும் முழக்கம் விண்ணை எட்ட
ஒகிலனுடன் ஸௌராஷ்டிரமண்டலத்தில்
கூடல சங்கமதேவன் பக்தியை நயப்பவன் ஐயனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఎనలేని గుగ్గిలము వేసి నొక్క శరణుడు;
ఉఘే, చాంగు; భళాయని పొగడ దివితీగలయ్యె;
వెలిగే ఓహిలుడు సౌరాష్ట్రమండలమున
భక్త వత్సలుడయ్యె మా సంగమదేవుడు.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಓಹಿಲನೆಂಬ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರದ ಶಿವಭಕ್ತನೊಬ್ಬನ ದೇಹತ್ಯಾಗದಂದವನ್ನು ಮನಸಾರ ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಾಡಿರುವರು.
ಈ ಓಹಿಲನು ಹದಿನಾರರ ಹರೆಯದ ಒಬ್ಬ ರಾಜಪುತ್ರ. ಸತ್ತ ತಂದೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಚಿತೆಯ ಮೇಲಿಟ್ಟು ಬಂಧುಬಳಗವೆಲ್ಲಾ ಗೊಳೋ ಎಂದು ಅಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ-ಸತ್ತವರು ಮರಳಿ ಬಾರರೆಂದೂ, ಬದುಕಿರುವರೆಲ್ಲರೂ ಹೀಗೆ ಸಾಯುವವರೇ ಎಂದೂ, ಈ ಸಾವಿನ ನೋವಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿರುವ ಒಂದೇ ಒಂದು ಉಪಾಯವೆಂದರೆ ದೇವರಿಗೆ ಸರ್ವಸ್ವವನ್ನೂ ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ಆಗಿದೆಯೆಂದೂ ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದ. ಉಟ್ಟ ರೇಷ್ಮೆಯನ್ನೂ ತೊಟ್ಟ ಚಿನ್ನ ಮುತ್ತು ವಜ್ರಗಳನ್ನೂ ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟು ಕೌಪೀನಧಾರಿಯಾಗಿ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರ ಸೋಮನಾಥಪುರದ ಕಡೆ ಹೊರಟ.
ಆ ಸೋಮೇಶ್ವರನ ಗುಡಿಯ ಗೋಪುರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಅವನ ಸಂಶಯ ಭಯ ಭ್ರಮೆಗಳೆಲ್ಲಾ ತತ್ತರಿಸಿ ಹೋಗಿ-ಅಂತಃಕರಣದಲ್ಲಿ ತಾನೇ ತಾನಾದೊಂದು ಭಾವ ಆವರಸಿತು.
ಆ ಗುಡಿಯ ಮುಂದೆ ಆ ಬಾಲಕನು ಗುಗ್ಗಳವನ್ನು ಧೂಪಹಾಕುವ, ಆ ಮೂಲಕ ಬಂದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಿಗೆ ಜನ್ಮಜರಾ ಮರಣಾತ್ಮಕವಾದ ದುರ್ವಾಸನೆಯನ್ನು ಸೀಟಿಕಳೆದು ಆತ್ಮನಿರಂಜನ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಪೂಸುವ, ನೇಮದ ಕಾಯಕವನ್ನು ಕೈಕೊಂಡನು.
ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ವರ್ಷಗಳ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ನಡೆಯಿತು ಅವನ ಈ ನೇಮ. ಆ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಗೆ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ನಡೆಯಿತು. ಎಂದಿನ ಗುಗ್ಗುಳಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ –ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನೇ ಗುಗ್ಗುಳ ಮಾಡಿ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರ ಸೋಮನಾಥನ ಭವ್ಯದೇವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ನಿಗಿನಿಗಿ ಉರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಅಗ್ನಿಕುಂಡಕ್ಕೆ ಧುಮ್ಮಿಕ್ಕಿದ ಓಹಿಲ.
ಹೊಮ್ಮಿದ ಹೊಗೆ ಒಮ್ಮೆಗೇ ಊರ್ಧ್ವಮುಖಿಯಾಗಿ –ಆದರೂ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಹಬ್ಬುತ್ತ ಗೆದ್ದೆಗೆದ್ದೆನೆಂಬಂತೆ -ಶೂನ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಗಂಧವತೀರಸನೆಯಿಂದ –ಚಾಂಗು ಭಲಾ ಎಂದು ಸಾರುವಂತೆ ಅಚ್ಚ ಬಿಳಿಯ ಸುರುಳಿ ಸುರುಳಿಯಾಯಿತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದ ವ್ಯೋಮಕೇಶ ಶಿವನು ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಜಟಾಜೂಟದಲ್ಲಿ ಧರಿಸಿದ -ಶಿವನು ಭಕ್ತವತ್ಸಲನಲ್ಲವೇ ?
ಹೀಗೆ ಶಿವೈಕ್ಯವಾದಾಗ ಓಹಿಲನಿಗೆ ನಲವತ್ತು ವರ್ಷ. ಕಾಮದ ಬೆಂಕಿ ಹೊತ್ತುವ ಹದಿನಾರರ ಹರೆಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು –ಅದು ಧಗಧಗಿಸುವ ನಲವತ್ತರ ಪರ್ಯಂತರ –ಆ ಕಾಮದ ಬೆಂಕಿಗೆ ತರಗುಪುರಲೆಯನ್ನೆಲ್ಲ ಸುರಿದು ಉರಿಸದೆ-ತನ್ನನ್ನೇ ಶಿವಾಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಳಿಕೊಂಡನು. ಇದು ಜೀವನು ಮೆರೆಯಬಲ್ಲ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ಉರಿಲಿಂಗದ ಅದ್ಭುತಲೀಲೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.