Hindi Translationडरने से नहीं बनता, भय खाने से नहीं बनता,
वज्र-पंजर में रहने से नहीं बनता।
नहीं टलता ललाट-लेख।
देखो, व्याकुल होने से नहीं बनता ।
धृतिहीन होने से, मन धातुशून्य होने से
जो होना हो, मिट नहीं सकता, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation It will not do to fear and tremble
It will not do to be
Within an adamantine cage:
You can't escape
Whatever is written on your brow!
It will not do if you vainly desire
Though you lose courage when your heart grows faint,
What is to be cannot but be,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅஞ்சினால் ஆகாது, நடுங்கினால் ஆகாது
வைரக்கூட்டிலிடினும் ஆகாது, தலை எழுத்து தப்புமோ?
கவலை ஏற்படினும் ஆகாது காணாய்
உறுதி கெட்டு, மனம், தாது கெடின்
வருவது தப்புமோ கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಿಧಿವಾದವನ್ನೇ ಕುರಿ(ತಂ)ತಿರುವುದಾದರೂ ಅತ್ಯಂತ ರಸ್ಯವಾದ ಚಾಟುವಚನವಿದು. ಇದರ ಪ್ರಾಸ ಮರುಪ್ರಾಸಗಳು “ವಿಧಿ”ಯ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುವ ಉಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ಶ್ರುತಿಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ.
ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಅತ್ಯಂತ ಲೌಕಿಕವಾದುದು, ಮತ್ತು ಇದು ಅವರ ಪುರುಷಕಾರ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾದುದೆಂದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಕಂಡರೂ-ಭವಿತವ್ಯವನ್ನು ಪೌರುಷದಿಂದಲೇ ಎದುರಿಸಬೇಕೆಂಬಲ್ಲಿ – ಆ ಧೀರ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಛಾಪು ನಿಚ್ಚಳವಾಗಿಯೇ ಅಚ್ಚೊತ್ತಿದೆ.
ಯಾವುದು ಆಗಿಯೇ ತೀರುವುದೋ ಅದನ್ನು ಮಾರ್ತಾಗಿಯೇ ಇದುರಿಸಬೇಕು – ಆಗತಾನೇ ಆಗಲಿರುವ ಅನಾಹುತವು ಕನಿಷ್ಠಾಂಶಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುತ್ತದೆ –ಮತ್ತು ಜೀವಿಸುವ ಮಣಿಹವನ್ನು ಹೊತ್ತು ಬಂದ ಜೀವಕ್ಕೊಂದು ಬೆನ್ನೆಲುವನ್ನು ಪಡೆದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಿಲ್ಲದೆ ಅಂಜುತ್ತ ಅಳುಕುತ್ತ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾದರೆ ನಿಟ್ಟುಸಿರಿಟ್ಟರೆ ವಿಧಿ ದುರ್ವಿಧಿಯಾಗಿ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಉಗಿಯುತ್ತದೆ -ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.