Hindi Translationप्रभो, कितना कहने पर भी मैं धृतिहीन न होऊँगा;
अस्तियाँ दीखने पर भी, स्नायु कट जाने पर भी
आँते बाहर आने पर भी मैं धृतिहीन न होऊँगा ।
सिर कटकर रुंड भूमि पर गिर जाने पर भी
मेरी जीभ कहती रहेगी ‘कूडलसंगमदेव तुम्हें प्रणाम’ ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation However much be said,
I will not lose my courage, Lord;
Even though my bones lie bare, my nerves are torn,
My guts fall out,
I will not lose my courage, Lord.
Even though my head is torn, and though
My headless trunk drop down to earth,
My tongue will go on saying, Lord,
'O Kūḍala Saṅga, I bow Thee!'
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஎத்தனை துன்பங்கள் வரினும் நான் உறுதி கெடேன் ஐயனே
எலும்பு விளங்கின், நரம்பு அறுபடின், குடல் சரியின்
நான் உறுதி கெடேன் ஐயனே.
தலை அறுந்து முண்டம் நிலத்தில் வீழினும் நாக்கு
கூடல சங்கமதேவனே, தஞ்சனம் என இயம்பும் ஐயனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఎంతెంత చేసినా నాధృతి చెడదయ్యా
ఎముకలు వెలిjైునా; నరాలు తెగినా ‘‘
పేగులు కుప్పబడినా; నా ధృతి చెడదయ్యా
తలతెగి నిలువున కూలినా నేల: నా నాలుక
సంగా శరణు శరణను చుండునయ్యా
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಮಾಹೇಶ್ವರಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಸತ್ವಪರೀಕ್ಷೆ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಅಟ್ಟೆ = ತಲೆ ಇಲ್ಲದ ದೇಹ, ಮುಂಡ; ಎನಿಸು = ಎಷ್ಟು; ಎಲು = ಎಲುಬು; ಕರುಳು = ; ಕುಪ್ಪಳಿಸು = ; ಧೃತಿ = ಧೈರ್ಯ; ನರ = ಮನುಷ್ಯ; ಹರಿ = ವಿಷ್ಣು;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ(ಎನಿಸು ಎನಿಸು ಎಂದರೂ) ಏನೇ ಅಪವಾದ ಬರಲಿ ಅವಮಾನವಾಗಲಿ ನಾನು ಧೈರ್ಯಗೆಡುವುದಿಲ್ಲ. ಸಮರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶತ್ರು ಅಣಕವಾಡಿ-ಬಾಣವನ್ನು ಬಿಡು, ಕಿವಿಯವರೆಗೆಳೆದು ಬಿಡು ಎಂದು ಬಾಣನಟ್ಟ ನನ್ನನ್ನು ಎದೆಗುಂದಿಸಿದರೂ ನಾನು ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವೆನು. ಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ತಾಗುವ ಶರಾಘಾತದಿಂದ ಮೂಳೆ ಕಾಣುವವರೆಗೆ ಮಾಂಸ ಕೊಚ್ಚಿಹೋದರೂ ನರ ಕತ್ತರಿಸಿ ಹೋದರೂ, ಕರುಳು ಕುಪ್ಪಳಿಸಿ ಹೊರಬಂದರೂ ನಾನು ಎದೆಗುಂದುವುದಿಲ್ಲ. ತಲೆ ಕತ್ತರಿಸಿ ಕೆಳಗುರುಳಿದರೂ ನಾಲಗೆಯಿಂದ ಶಿವ ನಾಮವನ್ನು ಜಪಿಸುತ್ತಿರುವೆನು –ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಯುದ್ಧಪ್ರತಿಮೆಯ ಅಚ್ಚಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭಕ್ತಿಯ ಬಿಸಿರಸವನ್ನು ಎರಕ ಹೊಯ್ದಿರುವರು.
ಏನೇ ವಿಪತ್ತೊದಗಿದರೂ ಮಾಯೆಗೆ ಶರಣಾಗುವುದಿಲ್ಲದೆಂಬುದು ಈ ವಚನ ಸಂದರ್ಭ ಮತ್ತು ತಾತ್ಪರ್ಯ.
ವಿ : ಭೀಮಕವಿಯು ತನ್ನ ಬಸವಪುರಾಣ (ಸಂಧಿ 8, ಪದ್ಮ 7)ದಲ್ಲಿ –“ತಲೆ ಪರಿದಟ್ಟೆಯುಳಿದೊಡೆ ಶರಣೆನುತ್ತಿಹ ಭಾಷೆ” ಎಂಬಂತೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವನು ಈ ವಚನವನ್ನು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.