Hindi Translationमुझे सुखाकर कंकाल बनाने पर भी,
प्राणों के रहते तव चरण-स्मरण करना
नहीं छोडूँगा, नहीं छोडूँगा ।
कूडलसंगमदेव, मेरे शव पर थाली रखकर
खाने पर भी नहीं छोडूँगा, नहीं छोडूँगा ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Even if you dry me up until
I am a creaking skeleton,
As long as life is, I never shall leave off
Remembering your feet-
Nor leave off bowing to you.
O Kūḍala saṅgama Lord, even if you
Eat off a bronze plate over my corpse,
I never will leave off !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉலர்த்தி என்னைப் பொடித்திடினும்
உயிருள்ளவரை உம் திருவடிகளை
நினைப்பதை விடேன் ஐயனே
தஞ்சம் என்பதை விடேன் விடேன்
கூடல சங்கமதேவனே, என் பிணத்தின் மீது
வெண்கலத்தட்டில் உண்டாலும் விடேன், விடேன்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನತಮ್ಮ ಸಮಕಾಲೀನ ಧರ್ಮಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ದಟ್ಟೈಸಿದ ಕರಾಳ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಕರೀಮೋಡಗಳಿಗೆ ಬಿರುಗಾಳಿಯಾಗಿ ಬೀಸಿದವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಅಂದು ಅವರಿಗೆ ಅಷ್ಟು ಆವೇಗ ಉದ್ವೇಗ ಇಲ್ಲದೇ ಹೋಗಿದ್ದರೆ –ಏನೂ ಜಗ್ಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಆ ಶಕ್ತಿಗೆಲ್ಲಾ ಉಗಮವಿದ್ದುದು ಅವರ ನಿಷ್ಠುರನಿಶ್ಚಲಭಂಗಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಹೊರತು-ಹೊರಗಣಿಂದ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಸಾಧನಸಂಪತ್ತಿಯಲ್ಲಿಯಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದಲೇ ಎಲ್ಲ ಸಂಘರ್ಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನೇ ಮೊದಲು ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಲಂಬವೂ ದೃಢವೂ ಆದ ಅವರ ಶಿವಾಕಾಂಕ್ಷೆ ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದರ ಮುಂದೆಯೂ ಅಭಂಗವಾಗಿ ಆಸರೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಿತ್ತು.
ಮತ್ತು ಶಿವಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಹೊಸದರಲ್ಲೇ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅತ್ಯಂತ ಉಗ್ರವಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಆಗ ಅವರು ನೀರನ್ನ ಹಿಂಸೆಗೂ ಒಳಗಾಗಿರಬಹುದು, ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಸಾವಿನ ಭಯವನ್ನೂ ಒಡ್ಡಲಾಗಿತ್ತಾಗ ಬಹುದು. ಆದರೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ಶಿವಮತಸ್ಥಾಪನೆಯ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ-ತಮ್ಮ ಮಣಿಹವನ್ನು ಮಾಡಿಯೇ ಮಡಿದರು.
ವಿ : ಶತ್ರುವನ್ನು ಸಾಯಿಸಿ ಅವನ ಹೆಣದ ಮೇಲೆ ಬಟ್ಟಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಉಂಡು ಸೇಡುತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಭಯಾನಕ ವೀರಪದ್ಧತಿಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.