Hindi Translationजाग्रत्, स्वप्न, सुषुप्ति में और किसी का ध्यान करूँ
तो मेरा शिरच्छेद हो, शिरच्छेद!
कूडलसंगमदेव, तुम्हारे सिवा किसी और का
ध्यान कूरुँ, तो मेरा शिरच्छेद हो, शिरच्छेद ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Should I remember any other thing
Walking or dreaming or in deep sleep,
Let my head pay for it!
Should I play false,
Let my head pay for it!
O Kūḍala saṅgama Lord,
Should I remember anyone else but you.
Let my head pay for it!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவிழிப்பு, கனவு, கனவற்ற நிலையில் பிறிதொன்றை
நினையின் தலைதண்டம், தலைதண்டம்
பொய்யாயின் இறைவனே, தலைதண்டம், தலைதண்டம்
கூடல சங்கமதேவனே, நீயல்லாமல்
பிறரை நினையின் தலைதண்டம், தலைதண்டம்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationజాగ్ర స్వప్న సుషుప్తుల వేఱె తలంచిన తలనిత్తు
బొంకితినా స్వామీ! నా తల దండమిత్తు
సంగా! నిన్ను విడిచి పరుల తలతునా
తలనిత్తు తలనిత్తు తల దండమిత్తురా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಎಂಬ ಮಾತು ಆಗಿರಲಿ -ಕನಸು ಮನಸಿನ ಆಳದಲ್ಲೆಲ್ಲಿಯೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಶಿವೇತರವಾದುದನ್ನು ನೆನೆದವರಲ್ಲ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದವರಲ್ಲ. ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಆಶಿವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ತಮ್ಮಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲವೆಂದ ಮೇಲೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅಂಥ ನಿಸ್ತೇಜ ಕ್ಷುದ್ರ ಜೀವಿತವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಹೇಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ತಮ್ಮ ದೊರೆಯಾದ ಶಿವನ ಮುಂದೆ ತಾವು ಮಾಡಿದ ಧರ್ಮಸ್ಥಾಪನೆಯ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಬೇಕು-ಇಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ತಲೆಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಆ ದೊರೆಗೆ ದಂಡವಾಗಿ ತೆರಬೇಕು ಎಂಬ ಪುರಾತನ ವೀರಪಂಥದವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ವಿ : ದೊರೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವೆನೆಂದು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿ ರಣರಂಗವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ವೀರಾಗ್ರಣಿಗಳು –ಆ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿ ದೊರೆ ಸತ್ತರೆ –ತಮ್ಮ ತಲೆಯನ್ನು ಸಿಡಿಗೆ ಕಟ್ಟಿ ಕತ್ತರಿಸಿಕೊಂಡು ಆತ್ಮಾರ್ಪಣ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಹಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳು ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವವು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.