ಕಾಯದ ಕಳವಳಕ್ಕಂಜಿ, `ಕಾಯಯ್ಯಾ' ಎನ್ನೆನು;
ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕಂಜಿ `ಈಯಯ್ಯಾ' ಎನ್ನೆನು.
"ಯದ್ ಭಾವಂ ತದ್ ಭವತಿ": ಉರಿ ಬರಲಿ, ಸಿರಿ ಬರಲಿ-
ʼಬೇಕು, ಬೇಡೆʼನ್ನೆನಯ್ಯಾ.
ಆ ನಿಮ್ಮ ಹಾರೆನು, ಮಾನವರ ಬೇಡೆನು;
ಆಣೆ, ನಿಮ್ಮಾಣೆ, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.
Art
Manuscript
Music Courtesy:
Video
TransliterationKāyada kaḷavaḷakkan̄ji, `kāyayya' ennenu;
jīvanōpāyakkan̄ji `īyayya' ennenu.
"Yad bhāvaṁ tad bhavati": Uri barali, siri barali-
’bēku, bēḍa’nnenayyā.
Ā nim'ma hārenu, mānavara bēḍanu;
āṇe, nim'māṇe, kūḍalasaṅgamadēvā.
Hindi Translationक्या कष्टों से त्रस्त हो पाहि, पाहि नहीं कहूँगा
जीविका से त्रस्त हो प्रदान करो देहि देहि नहीं कहूँगा ।
‘यद् भावं तद् भवति’ आपदा आये या विपदा,
मैं नहीं कहूँगा कि चाहिए या नहीं चाहिए
तुम से आशा नहीं करता, मानवों से नहीं माँगता
सौगंध है, तव सौगंध कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Fearing the body's pains, I do not say
'Protect me, Lord!'
Fearing for means of life, I do not say
'Grant me, O Lord!'
'As the heart is, so is the fruit'
Let woe come, or wealth come, I do not say
'I want or do not want'
I do not hope for it
Either from man or God-
So, I swear by you, Lord
Kūḍala Saṅgama !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉடல் துன்பத்திற்கு அஞ்சி, “காரும் ஐயனே” என்னேன்
வாழ்வை நடத்துவதற்கு அஞ்சி “ஈவாய் ஐயனே” என்னேன்
“யத் பாவம் தத் பவதி”!
துன்பம் வரினும், செல்வம் வரினும்
வேண்டும், வேண்டாம் எனக்கூறேன்
உம்மிடம் எதிர்நோக்கேன் மனிதரிடம் வேண்டேன்
ஆணை, உம்மாணை, கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Urdu Translationرنج وآزارِجسم سےڈرکر
میں نہ تیری پناہ چاہوں گا
اوردستِ دُعا نہ اُٹھے گا
شکمِ نا بکارکی خاطر
حرف ِانکارہے نہ لب پہ طلب
تنگ دستی ہو یا امارت ہو
میں ہمیشہ رہوں گا شکرگزار
تیری سوگند ہاں تری سوگند
میں کبھی تجھ سےتیرے بندوں سے
ہاتھ پھیلا کےکچھ نہ مانگوں گا
اےمِرے دیوا کوڈلا سنگا
Translated by: Hameed Almas
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದೇಹಕ್ಕೆ ಬರುವ ರೋಗ ಮುಪ್ಪು ಸಾವನ್ನು ನೆನೆದು ನಡುಗಿ-ನಿರೋಗಿಯಾಗಿರಲೆಂದಾಗಲಿ, ನಿರ್ಜರವಾಗಿರಲೆಂದಾಗಲಿ ನಿರ್ಮರಣವಾಗಿರಲೆಂದಾಗಲಿ, ದಿನದಿನದ ಜೀವಿಕೆಗಾಗಿ ಆಶೆಬಟ್ಟಾಗಲಿ ಶಿವನಿಗೆ ಶರಣಾಗತರಾದವರಲ್ಲ ಬಸವಣ್ಣನವರು –ಅದು ಗಾಂಪರ ವಿಕಾರಸಿದ್ಧರ ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿನ ಪೂಜಾರಿಗಳ ಕಸುಬು.
ಕಷ್ಟವಿಲ್ಲದೆ ಬರೀ ಸುಖವನ್ನೇ ಉಣ್ಣುವ-ಕೆಸರಿಲ್ಲದೆ ಕಮಲವನ್ನು ಬೆಳೆವ ಕನಸನ್ನು ಯಾವ ಅಲಸ ವಿಲಾಸಿ ಕಂಡನೋ –ಅದೊಂದು ಪಿಡುಗಾಗಿ ಮಾನವ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ತಲೆತಲಾಂತರದಿಂದ ಕಾಡುತ್ತಲೇ ಇದೆ, ಆದರೆ ಮತ್ತೆಲ್ಲ ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗವೂ ಸುಖವನ್ನು ಕಷ್ಟದ ಅನುಪಾನದೊಡನೆಯೇ ಗೊಣಗದೆ ಸವಿಯುತ್ತಿದೆ, ವೇದ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳನ್ನು ಓದಿ ಅಲ್ಲ –ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಈ ಜೀವನರೀತಿಯನ್ನು ನೋಡಿಯೇ ಮಾನವನು ಸಂಸಾರ(ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ)ವನ್ನು ಪೌರುಷದಿಂದ ಭೋಗಿಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಖಾಭಿಲಾಷಿಗಳು ಎರಡು ಮಾತನ್ನು ನೆನಪಿಡಬೇಕು : ಯದ್ಭಾವ್ಯಂ ತದ್ಭವತಿ –ಯಾವುದು ಆಗುವುದಿದೆಯೇ ಅದು ಆಗಿಯೇ ತೀರುತ್ತದೆ. ಹುಟ್ಟು ಸಾವಿನ ಮತ್ತು ಸುಖದುಃಖದ ಕಾರಣ ಕಾರ್ಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಯಾರು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ-ಸಾಧ್ಯವಿರುವುದೆಂದರೆ ವೀರದಿಂದ ದಾರಿಸಾಗುವುದಷ್ಟೆ. ದೇವರಿಂದಲೂ ನಿರೀಕ್ಷಿಸದೆ ಮಾನವರನ್ನೂ ಬೇಡದೆ ನಡೆಸುವ ಆ ವೀರಜೀವನವನ್ನೇ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
