Hindi Translationप्रभो, प्राणि-वध न करूँगा,
जिह्वा स्वादार्थ न खाऊँगा,
परस्त्री संग न चाहूँगा,
जानता हूँ, आगे क्लेश होगा ।
मापक के मुँह सा एक मन से
निश्चल बनाये रखो कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation No living creature will I slay, O Lord,
Nor eat for pleasure of the tongue;
Nor will I speak adulterous love:
I know there is a snag ahead!
Make me be steadfast, Lord
Kūḍala Saṅgama, with single mind,
Even as a purse's mouth.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationமாஹேசுவரனின் பிராணலிங்கித்தலம்
பிராணிகளைக் கொல்லேன், வாய்ச் சுவைக்காக மெல்லேன் ஐயனே
பிறன்மனைத் தொடர்பை விரும்பேன் ஐயனே
பிறகு சிக்குவேன் என்பதை வல்லேன் ஐயனே
உழக்கின் வாயனைய ஒரே மனமாகச் செய்து
நில்லென்று நிறுத்துவாய் கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ, ಬಾಯಿ ಚಪಲಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದನ್ನೆಲ್ಲ ಸಿಕ್ಕಾಬಟ್ಟೆ ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ, ತನ್ನ ಹೆಂಡಿರಲ್ಲದೆ ಅನ್ಯರಲ್ಲಿ ರತಿಸುವುದಿಲ್ಲ –ಈ ಹಿಂಸೆ ಲೋಭ ಲಾಂಪಟ್ಯಗಳಿಂದ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಲ್ಲೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಎಲೆ ದೇವರೇ, ನನ್ನ ಬಲ್ಲತನಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ನಡೆವಳಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಪರಿಪಾಲಿಸು.
ಅಳೆದರೆ ಹಿಗ್ಗದೆ, ಸುರಿದರೆ ಕುಗ್ಗದೆ ಏಕಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಳಗದ ಬಾಯಂತೆ ನನ್ನ ಮನವನ್ನು ಅಳತೆಯಲ್ಲಿರಿಸು. ಮತ್ತು ಅಳೆದು ಸುರಿಯುವ ಈ ಕೊಳಗದ ಬಾಯಂತೆ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಈ ಲೋಕ ವಿಷಯವನ್ನ ಅಳೆದು –ಇಷ್ಟೇನೇ ಎಂದು ಹೊರಸುರಿಯಲಿ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.