Hindi Translationउपादान लाकर उपस्थित करता हूँ
न कि उससे संबंध रखता हूँ,
कर्ता की भृत्यवृत्ति कर प्रसाद पाता हूँ
भोगादिभोगों को समान रूप से भोगूँ,
तो मुझे घोर नरक में रखेंगे कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation I gather various gifts for sacrifice
And, serving them, myself am unconcerned.
I'am one who, having served my lord,
Receive whatever is given back.
Should i enjoy all kinds of boons
Upon an equal footing, Lord Kūḍala Saṅgama
Will cast me into a terrible hell!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉணவுப் பொருட்களை அளிப்பேனன்றி
நான் உறவினன் அல்ல ஐயனே
உடையருக்குத் தொண்டாற்றி, பிரசாதம்
பெற்றுக் கொண்டு இருப்பேன் ஐயனே
துய்ப்பனவற்றைச் சமமாகத் துய்ப்பின்
கூடல சங்கமதேவன் கொடிய
நரகத்தில் இடுவான்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಅಕ್ಕಿ ಬೇಳೆ ಮುಂತಾದ ಲವಾಜಮೆಯನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿ ತಂದು ಅಡುಗೆಮಾಡಿ ಕರ್ತ(ಒಡೆಯ)ರಿಗೆ ನೀಡಿ ಮಿಕ್ಕುದನ್ನು ಉಂಡು –ಚಾಕರಿಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಸೇವಕ ನಾನು. ಮಾಡಿ ನೀಡುವುದು ನನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯವೇ ಹೊರತು –ಆ ದಾಸೋಹದಿಂದ ಬರುವ ಫಲಕ್ಕೂ ನನಗೂ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಫಲದಲ್ಲಿ ಪಾಲುಕೇಳುವ ಸಮಾನ ಯಜಮಾನಿಕೆಯನ್ನು ಶಿವನು ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಬಸವಣ್ಣನವರು ಮಾಡುವ ದಾಸೋಹದ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಈ ವಚನ ಬಹಳ ಸುಂದರವಾಗಿ (ಸ್ವಾಮಿ -ಸೇವಕ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ) ಸೂತ್ರೀಕರಿಸಿರುವುದು.
“ಕರ್ಮ”ವೆಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ದಾಸೋಹವೆಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿಯಾದರೂ ಆರೋಪಿಸುವುದಾದರೆ -ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವಾದಿಯಾದ ಒಂದು ಶ್ಲೋಕವಿದೆ :
“ಕರ್ಮಣ್ಯೇವಾಧಿಕಾರಸ್ತೇ ಮಾ ಫಲೇಷು ಕದಾ ಚ ನ | ಮಾ ಕರ್ಮಫಲಹೇತುರ್ಭೂಃ ಮಾ ತೇ ಸಂಗೋ ಸ್ತ್ವಕರ್ಮಣಿ” (2-47) ನಿನಗೆ ಅಧಿಕಾರವಿರುವುದು ದಾಸೋಹ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿಯೇ ಹೊರತು – ಎಂದಿಗೂ ಅದರ ಫಲಗಳ ಮೇಲಲ್ಲ. ದಾಸೋಹವನ್ನು ಮಾಡಿ-ಅದರ ಫಲಿತಾಂಶಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ನಾನೇ ಕಾರಣನೆಂದು ಭಾವಿಸಲೂ ಬೇಡ, ಮತ್ತು ಫಲ ನನಗಿಲ್ಲದ ಮೇಲೆ ನಾನೇಕೆ ಮಾಡಲೆಂದು ದಾಸೋಹವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲೂ ಬೇಡ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.