ಆಳಿಕಾರನೆನಗೊಬ್ಬ ಮಗ ಹುಟ್ಟಿದನೆಂದು
ಆಳಿಕೆಯ ಕೆಡಲೀಸದೆ ನಡೆಸುವ ನಮ್ಮಯ್ಯ.
ಪಂಚಭೂತ ಕಾಯವ ಭವಿಯೆಂದೆನಲೀಯದೆ
ಪ್ರಸಾದಕಾಯ ಮಾಡಿ ಸಲಹುವ ನಮ್ಮಯ್ಯ.
ಆಳಿ ಸಾವಲ್ಲಿ ಅವಧಾನಿಯಾಗಿರ್ದರೆ
ಆಳ್ದನು ನಮ್ಮ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವ.
Hindi Translationमेरा एक पाखंडी पुत्र पैदा हुआ समझ, मेरे स्वामी
शासन को नष्ट होने न देकर स्वयं चलाते हैं ।
पंचभूतात्मक-काय को ‘भवि’ कहलाने न देकर
उसे प्रसाद-काय बनाकर मेरे स्वामी रक्षा करते हैं
सेवक प्रसाद सेवन में सावधान रहे,
तो मम कूडलसंगमदेव स्वयं शासन करते हैं॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Because his own begotten son
Is an imposter, my Father makes
All things run smooth, nor leaves
The management to fail
By disallowing the charge of worldliness
To body fashioned of the five elements,
Our Lord protects me when he turns
My body to a heavenly gift.
If a servant is careful only how to eat,
Our Lord Kūḍala Saṅgama
Himself shall rule.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவஞ்சகன் ஒருவன் மகனாகப் பிறந்தானென
தந்தை வம்சத்தைக் கெடுவதற்கு விடுவதில்லை
ஐம்பூதங்களாலாகிய இவ்வுடலை, நெறியற்று
இருப்பதற்கு விடாது, பிரசாத
உடலாகச் செய்து அருள்வான் நம் ஐயன்
வஞ்சகம் அகன்ற பிறகு, விழிப்புணர்வோடு
இருப்பின் கூடல சங்கம தேவன் அருள்வான்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationనాకొక టక్కరి కొడుకు పుట్టెనని;
టక్కరి సేయక నన్ను నడిపింపుమయ్యా;
పంచ భూతాత్మక కాయమును భవియనక
ప్రసాద కాయముచేసి రక్షింపుమయ్యా!
మోసమడిగెడి వేళ అవధానిjైు యున్న
పాలించు మా కూడల సంగమ దేవుడు.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಪ್ರಸಾದಿಯ ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಪ್ರಸಾದ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಪ್ರಿಯತಮೆಯ ಸಖಿಯಲ್ಲಿ ತನಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಒಬ್ಬ ಮಗನ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿಯೇ ಆ ಸಖಿಯನ್ನು ಯಜಮಾನನು ಅಭಿಮಾನದಿಂದಲೇ ಉದ್ಧರಿಸುವನೆಂಬ ಒಂದು ಲೌಕಿಕ ಚಿತ್ರ ಈ ವಚನದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಯಜಮಾನನು ಶಿವ, ಅವನ ಪ್ರಿಯತಮೆ ಮಾಯೆ, ಅವಳ ಸಖಿ (ಆಳಿ)ಈ ದೇಹ, ಅದರಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗನು ಭಕ್ತಜೀವ(ಆಳಿಕಾರ)ನು.
ಮಾಯೆಗೆ ಯಜಮಾನನಾದ ಶಿವನಿಗೆ–ಆ ಮಾಯಾಸಂಬಂಧವಾದ ಈ ದೇಹವು ಆಳಿ(ಸಖಿ)ಯಾಗುವಳೆಂದೂ, ಈ ಆಳಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವಾಂಶಸಂಕ್ರಮಣದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಜೀವನು ಶಿವನಿಗೆ ಮಗ(ಆಳಿಕಾರ)ನಾಗುವನೆಂದೂ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವಿಸಿರುವುದು ಲೌಕಿಕ ವಾವೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಸರಿಯಾಗಿಯೇ ಇದೆ.
ಶಿವನು ಈ ತುಂಟಪುತ್ರ(ಜೀವ)ನ ತಾಯಾದ ಈ ದೇಹವನ್ನು ಕೆಡಲೀಯದೆ ತನ್ನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾದ ಗುರುಲಿಂಗಜಂಗಮಗಳ ಪ್ರಸಾದದಿಂದ ಪರಿಶುದ್ಧವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ಧು –ಆ ಶಿವನ ರಕ್ಷಕಗುಣವನ್ನೇ ತೋರುವುದು.
ದೇಹವೆಂದರೆ ಮಾಂಸಮೂಳೆಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ –ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯ ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯ ಅಂತಃಕರಣಚತುಷ್ಟಯ ಮುಂತಾದ ದೈಹಿಕ ಮಾನಸಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ತ್ರಿಕೂಟ ದೇವಾಲಯ. ಇಂಥ ದೇಹವು ಮರಣಪರ್ಯಂತ ಪ್ರಸಾದ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಇರುವುದಾದರೆ ಅದರ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವವನು ಶಿವನೆಂಬುದು ಈ ವಚನದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ವಿ : ಪ್ರಕೃತಿ (ಅಥವಾ ಮಾಯೆ)ಯಿಂದ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯ 5, ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯ 5, ಪ್ರಾಣವಾಯುಗಳು 5, ಭೂತಗಳು 5, ಅಂತಃಕರಣಗಳು 4 – ಈ ಚತುರ್ವಿಂಶತಿ (24) ತತ್ತ್ವಗಳಿಂದ ಆದುದೇ ಈ ದೇಹ. ಐದನೇ ಅಂತಃಕರಣವಾದ “ಜ್ಞಾನಕರಣವೊಂದೆ ಅರಿವು ರೂಪವಾದುದಾಗಿ ಆತ್ಮಚೈತನ್ಯ ಪಡೆದು ಜೀವವೆನಿಸುವುದು.” ಹೀಗೆ ಪಂಚವಿಂಶತಿ ತತ್ತ್ವಾವಕವಾದವರು ನಾವು ನೀವುಗಳೆಲ್ಲ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.