Hindi Translationतत्व घटित शुभ मुहूर्त के अतिरिक्त
न मोती पानी से बन सकता है,
न पानी मोति से ।
सद्गुरु कारुण्य बिना
चित्त मनोवेद्या नहीं होता
कूडलसंगमदेव के कृपा-पात्र को छोड़
दूसरों को शिवतत्त्व संबंध नहीं हो सकता ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Unless the law's at work
At an auspicious point of time,
No pearl can grow from water,
Nor water grow from pearl.
Unless the holy Guru' s hand
Is raised to bless,
No understanding penetrates the mind.
The Śiva- hood can be attained by none
But one who has won the love and mercy
Of Lord Kūḍala saṅgama
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationமுத்து நீரில் தோன்றாது, நீர் முத்தில் தோன்றாது
சிவதத்துவத்தை உணர்வதற்குக் காலம் கனிய வேண்டும்
மேலான குருவின் அருளின்றி மனத்தால் அறியவியலாது
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationనీటిచే ముత్యముకాదు; ముత్యమున నీరు కాదు;
తత్త్వము ఘటించు సుముహూర్త మందగునుగాని;
చిత్త వేద్యముకాదు సద్గురుని కరుణవృత్తిచే దప్ప;
కర్తకూడల సంగమదేవుడు మెచ్చు
దయా హృదయమంద కే శివతత్త్వ సాహిత్య మేర్పడదు
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಯ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವತತ್ತ್ವವು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲು ಗುರುವು ಕರುಣಿಸಬೇಕು, ಶಿವನೂ ಒಲಿಯಬೇಕು ಎಂಬುದು ಈ ವಚನದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ಅಂಗವೆಲ್ಲಾ ಲಿಂಗವಾಗಿ –ಅಲ್ಲಿ ಅಂಗಗುಣಲವಲೇಶವೂ ಇಲ್ಲದ “ಶಿವತತ್ತ್ವಸಾಹಿತ್ಯ” ತನಗಾಗಲು -ಭಕ್ತನಿಗೆ ಘಳಿಗೆ ಕೂಡಿರಬೇಕು. ಮುತ್ತಾಗುವುದೇನು ಸಾಮಾನ್ಯವೆ ? ಚಿಪ್ಪಿನ ಬೆದೆ, ಸ್ವಾತಿಯ ಹದ ಕೂಡಿ ಬಂದ ಹೊರತು –ಆ ಮುತ್ತು ಘಟಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಹಾಗೆಯೇ ಗುರುವಿನ ಕರುಣೆ ಶಿವನ ಒಲುಮೆ ಭಕ್ತನಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ರಮಿಸಿದ ಹೊರತು ಅವನಿಗೆ ಶಿವತತ್ತ್ವ ಘಟಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಈ ಸಂಬಂಧವಾಗಿ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿಯ ವಚನವೊಂದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು : “ಅರಸಿ ತೊಳಲಿದರಿಲ್ಲ, ಹರಸಿ ಬಳಲಿದರಿಲ್ಲ, ಬಯಸಿ ಹೊಕ್ಕರಿಲ್ಲ,ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದರಿಲ್ಲ. ಅದು ತನ್ನತಾನಹ ಕಾಲಕ್ಕಲ್ಲದೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದು, ಶಿವನೊಲಿದಲ್ಲದೆ ಕೈಗೂಡದು. ಚೆನ್ನಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆನಗೊಲಿದನಾಗಿ ನಾನು ಸಂಗನ ಬಸವಣ್ಣನ ಶ್ರೀಪಾದವ ಕಂಡು ಬದುಕಿದೆನು” (ನಾನು ಸಂಪಾದಿಸಿರುವ ಅಕ್ಕನ ವಚನಗಳು 156)
ವಿ : ಶೈವಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ : “ಆ ಪರಮಶಿವನ ಅನುಗ್ರಹಶಕ್ತಿಯೊಂದೇ ಮಲಾಪನಯನಕ್ಕೆ ಸಾಧನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಶಕ್ತಿಪಾತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪರಮಾತ್ಮನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದಲೇ ಜೀವನು ಭವಬಂಧನದಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿ ಶಿವತತ್ತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅನುಗ್ರಹಶಕ್ತಿಗೆ ದೀಕ್ಷಾ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಪರಮಾತ್ಮಸ್ವರೂಪನಾದ ಆಚಾರ್ಯನು ಈ ದೀಕ್ಷೆಯ ದ್ವಾರಾ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಉದ್ಧಾರಮಾಡುತ್ತಾನೆ.” (ಬಲದೇವ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರ ಭಾರತೀಯ ದರ್ಶನ -ಪುಟ 551, ಪ್ರಃ ಮೈ.ವಿವಿ. 1970).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.