Hindi Translationअष्टदलकमलात्मा में सच्चा मनःप्रेरक जान
मैंने तुम पर विश्वास किया, अन्य कुछ न जाना ।
नित्य स्वतंत्र तुम ही हो;
दृष्टलिंग जंगम को एक मानता हूँ,
प्रभो, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Because Thou art
Truly the prompter of my heart,
Within the eight-petalled lotus' core,
I did believe in Thee:
Nought else I know.
Thou art the ultimate Truth:
I live in the belief
That Liṅga and Jaṅgama are one,
O Lord Supreme,
O Kūḍala Saṅgama Lord.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஎண் தளத்தாமரை ஆன்மாவினுள்ளே
மனத்தினுடையன் நிலைத்து உள்ளான்
என நம்பினேன், வேறு எதையும் அறியேன்
நிலைத்து நிற்கும் தன்னிச்சையோன் நீயே
என் பார்வையில் இலிங்க ஜங்கமர்
ஒன்றே எனக் காண்கிறேன் இறைவனே
கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఅష్టదళ కమల మధ్యమున;
సూటిగ మనఃప్రేరకుడని;
నిన్ను నమ్మితి అన్య మెఱుగను;
నిత్య స్వతంత్రుడవు నీవే దృష్టము వ్యక్తము:
లింగ జంగమ మొకటే యనుచుంటి;
పరమ ప్రభూ! కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಯ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಲಿಂಗ-ಜಂಗಮ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ“ಹೃದಯಕಮಲ(ನೋಡಿ ವಚನ 480)ದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನೇ ನೀನೆಂದು ನಂಬಿರುವೆ. ಈ ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಎಂದಿಗೂ ನೀನು ಸ್ವತಂತ್ರನೇ ಆಗಿರುವೆ. (ಸ್ಥಾವರ)ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಜಂಗಮ(ಲಿಂಗ) ಬೇರೆಬೇರೆಯಲ್ಲ –ಒಂದೇ ಅಖಂಡತತ್ತ್ವವೆಂಬುದು ನನ್ನ ನಿಲುವು.”
ಹುಚ್ಚನ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಬಂದ ಪ್ರಭುದೇವರನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಕಲ್ಯಾಣದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿ ಆಡಿದ ಮಾತಿದು.
ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಹಿಂದೆ-ಪ್ರಭುದೇವರು ಸೊಲ್ಲಾಪುರದಿಂದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಬಸವಣ್ಣ ಮುಂತಾದ ಶರಣರಿಗೆ ಷಟ್ಸ್ಥಲವನ್ನು ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಿ ಉಪದೇಶ ಮಾಡಿ -ಸಾಧನೆ ಮಾಡುತ್ತಿರಿ ಮರಳಿ ಬರುವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಅದೇ ಪ್ರಕಾರ ಮರಳಿ ಬಂದ ಸಂದರ್ಭ ಈ ವಚನದ್ದು. (ಇದರ ವಿವರಕ್ಕೆ ನೋಡಿ ನನ್ನ ಅಲ್ಲಮನ ಲಿಂಗಾಗ ಸಂವಾದ. ಪುಟ 13)
ವಿ: (1) ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ “ಪ್ರಭುವೇ” ಎಂಬ ಪದ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುವಿಗೇ ಅನ್ವಯಿಸುವುದೆಂಬುದು ಒಂದು ಊಹೆ ಮಾತ್ರ. 896 ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ “ಪರಮಪ್ರಭುವೆ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಶಿವನಿಗೆ ವಾಚಕವಾಗಿ ಬಳಸಿರುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವೇ ಇದೆ. 893ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುದೇವರನ್ನು “ಅಲ್ಲಮ” ಎಂದೇ ಮೂಲ ಹೆಸರು ಹಿಡಿದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರುವುದು. ಪ್ರಭು ಎಂಬ ಪದ ಯಾವ ಮಹನೀಯನಿಗಾದರೂ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವುದುಂಟು –ಚೈತನ್ಯಪ್ರಭು ಎಂಬಂತೆ. (2) ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭುದೇವರನ್ನು ಜಂಗಮವೆಂದು ಸಂಭಾವಿಸಿರುವಲ್ಲಿ-ಅವರು ಜ್ಞಾನಜಂಗಮರೇ ಹೊರತು ಜಾತಿಜಂಗಮರಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಬೇಕು. ಜಾತಿಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಕೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದಷ್ಟು ಪ್ರಕರ್ಷವಾಗಿಯೇ ಜಾತಿಜಂಗಮತ್ವವನ್ನೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ನಿರಾಕರಿಸಿರುವರು. ಹೀಗೆ ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಮೇಲುಕೀಳನ್ನರಸದೆ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಶಿವಸ್ವರೂಪಿಗಳೆಂದು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದು-ಬಸವಣ್ಣನವರ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಅದನ್ನು 895ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ “ಮರ್ತ್ಯಲೋಕದೊಳಗಣ ಭಕ್ತರೆಲ್ಲರೂ ಜಂಗಮಲಿಂಗ ನೀನೇ ಅಯ್ಯ” ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು (ಮಾಳಿಗೆಯ ಮೇಲಿಂದ) ತಾರವಾಗಿಯೇ ಘೋಷಿಸಿರುವರು. (3) ಜಾತಿಭೇದವಿಲ್ಲದೆ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಕಾಣುವವನ ಹೃದಯ ಒಂದು ಮಾಂಸಪಿಂಡವಲ್ಲ-ಅದೊಂದು ಅರಳಿದ ತಾವರೆ–ಅಲ್ಲಿ ಜೀವಭ್ರಮರವು ಶಿವನ ಪ್ರೇರಣೆಗೆ ಓಗೊಟ್ಟು ಝೇಂಕರಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.