Hindi Translationज्ञान-विकास के सहज उदय में
मैं और कुछ नहीं जानता;
लिंग-प्रकाश के समाने के कारण
मैं और कुछ नहीं जानता;
कूडलसंगमदेव के ध्यान के कारण
नहीं जानता कि मैं क्या हूँ ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When knowledge rises of its own accord,
I know not what is what
As Liṅga's splendour is absorbed in me,
I know not what is what;
Through meditation on Kūḍala Saṅgama,
I know not what is what!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವನಿಂದ ವಿಯೋಗವಾಗಿ ಸಂಸಾರಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದ ಮೇಲೆ ಮರಳಿ ಆ ಶಿವನ ಸಂಬಂಧಿ ತಾನೆಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದೇ ಜ್ಞಾನ. ಜೀವಕ್ಕೆ ಈ ಜ್ಞಾನಯೋಗವು ಪೂಜೆಯಿಂದ ಧ್ಯಾನದಿಂದ ಸಮರ್ಪಿತ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಏರ್ಪಡುವುದೆಂಬುದು ಶರಣರ ಮಾರ್ಗ. ಬಸವಣ್ಣನವರು ಆ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದರು -ಸಹಜವೆಂಬಷ್ಟು ಸಲೀಲವಾಗಿ ಆ ಶಿವನಲ್ಲಿ ಪುನರ್ಮಿಲನವಾದರು. ಅವರು ಆ ಅಮೃತಘಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವೇದಿಸಿದ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಮೂರು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು :
ತಾನು ಶಿವನ ಸಂಬಂಧಿಯೆಂಬ ವಿವೇಕದ ಸೂರ್ಯೋದಯಲ್ಲಿ, ಆ ಅನುರಾಗಪ್ರಭೆಯ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪ್ರಜ್ವಲಿತರಾದರು.
ಲಿಂಗಕ್ಕೆದುರಾಗಿ ಕುಳಿತು ಪೂಜಿಸುವಾಗ –ಅದರ ಬೆಳಗು ಬಂದು ತಮ್ಮನ್ನು ಆವರಿಸಿದಂತಾಗಿ ಸವಿಕಲ್ಪ ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿ ಪರವಶರಾದರು.
ಆ ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದಾಗ ತಮಗೇನಾಯಿತೆಂಬುದೇ ಅರಿಯದಂತಾಗಿ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿ ಐಕ್ಯವಾದರು.
ಈ ಮೂರು ಹಂತವು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಅಂಗವು ಲಿಂಗವಾದುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದು.
ಹೀಗೆ ಶರಣಶಿವಪಂಥದಲ್ಲಿ ಅಂಗಲಿಂಗಸಾಮರಸ್ಯದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳನ್ನೂ ಅವುಗಳ ಲಕ್ಷಣವನ್ನೂ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.