Hindi Translationताल, नाले, कूपों के खुल जाने पर
बिलौर, घास-पूस व सीपों को देख सकते हैं;
वारिधि के खुल जाने पर रत्नों को देख सकते हैं ।
कूडलसंगमदेव के शरणों के खुले मन से बोलने पर
लिंग दर्शन कर सकते हैं ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When tanks and streams and wells
Lay themselves bare, you see
Pebbles and weeds and oyster shells;
But when the ocean-bed lies bare,
It is gems you see!
When Kūḍala Saṅga's Śaraṇās
Lay bare their hearts and speak,
It is Liṅga that you see!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகுளம், குட்டை, கிணறுகள் வற்றின்
சங்கு, சிப்பி, என்னுமிவற்றைக்காணலாம்
கடலின் அடியில் இரத்தினங்களைக் காணலாம்.
நம் கூடல சங்கனின் அடியார் மனம் திறந்து
உரையாடின் இலிங்கத்தைக் காணலாம்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶರಣರ ಮಾತುಗಳಿಂದ ದೇವರನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಊರ ಮುಂದಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಕೆರೆ, ಹಳ್ಳಗಳು, ಬಾವಿಗಳು ಇವೆಲ್ಲ ಬೇಸಿಗೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬತ್ತಿ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಆಗ ಅವುಗಳ ತಳದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವುದೇನು? ಗುಳ್ಳೆ, ಗೊರಚೆ, ಚಿಪ್ಪು ಇತ್ಯಾದಿಗಳೇ! ಎಂದರೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದ ವಸ್ತುಗಳು ಮಾತ್ರವೇ ಕಾಣಬಹುದು. ಆದರೆ ಸಮುದ್ರವು ಒಂದು ವೇಳೆ ಬತ್ತಿದರೆ ಅದರೆ ತಳದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾದ್ದೇನು? ಸಾಮಾನ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲ. ಬಹಳ ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಮುತ್ತು-ರತ್ನಗಳೇ ಅದರ ತಳದಲ್ಲಿ ಕಾಣತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕೆರೆ-ಹಳ್ಳ-ಬಾವಿಗಳೂ ಜಲಾಶಯಗಳೇ, ಸಮುದ್ರವೂ ಜಲಾಶಯವೇ! ಆದರೂ ಸಮುದ್ರದ ತಳದಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುಗಳು ಬಹಳ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವ ಮುತ್ತು-ರತ್ನಗಳು. ಅದರಂತೆಯೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನು ತನ್ನ ಅಂತರಂಗವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿ ಹೇಳಿದರೂ ಒಳ್ಳೊಳ್ಳೆಯ ವಿಚಾರಗಳು ದೊರೆಯಲಾರವು. ಅದೇ ಶರಣರು ಎಂದರೆ ದೇವರನ್ನು ನಂಬಿರುವವರು ದೇವರ ಪರಿಚಯ ಪಡೆದಿರುವವರು, ತಮ್ಮ ಅಂತರಂಗವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿ ಮಾತನಾಡಿದರೆ ನಮಗೆ ಉತ್ತಮ ವಿಚಾರಗಳೇ ದೊರೆಯಬಹುದು ಎಂದರೆ ಉತ್ತಮೋತ್ತಮವಾದ ಲಿಂಗವೇ (ದೇವರೇ) ಕಾಣಬಹುದು. ಅಂಥವರ ಮಾತಿನಿಂದ ನಮಗೆ ದೇವರ ಪರಿಚಯವೇ ಆಗಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಸಹವಾಸ ಮಾಡಿ, ಅವರೊಡನೆ ಸಂಭಾಷಣೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಶರಣರ ಸಹವಾಸ ಮಾಡಿ ಅವರೊಡನೆ ಸಂಭಾಷಿಸಿ, ದೇವರ ಪರಿಚಯ ಪಡೆದು ತನ್ನಲ್ಲಿ ದೇವತ್ವವನ್ನಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ತಾನೇ ದೇವರಾಗಬಹುದು.
- ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ಡಾ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.