Hindi Translationतापत्रय कहते ही मेरी आकृति देख कुपित हुआ,
क्रोध में शिवज्योति का संपुट तोडा,
धूप-पात्र फोडा, दीपारति बुझा दी,
थाली में प्रस्तुत अर्पण झटका दिया
तव शरण पापकर्म संहारक है, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Would you speak of triple pains?
Why, even as he beheld my face, he raged;
And in his rage, he broke the casket
Which carriesŚiva's spark;
Shattered the censer, put out the waving lights,
Seized up the food upon the offered plate:
What, sinful acts, O Kūḍala Saṅgama Lord,
Thy Śaraṇa did!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil TranslationTranslated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದೈಹಿಕವಾಗಿ ಬಂದ ಆಪತ್ತು ಸಂಪತ್ತುಗಳಿಂದ, ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಬಂದ ರೋಗರುಜಿನಗಳಿಂದ ಆತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬಂದ ಕಾಮತಾಮಸಾದಿಗಳಿಂದ ತನ್ನ ಸಮಚಿತ್ತವನ್ನು ಕದಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದು ಶರಣ.
ಈ ಆದರ್ಶದಲ್ಲಿ ಕಿಂಚಿತ್ತು ಕೊರತೆಯಾದರೂ ಆ ಶರಣನು ತನ್ನ ಶಿವಲಾಂಛನಾಂಚಿತ ವೇಷವನ್ನು ಕಂಡು ತಾನೇ ಸಿಡಿಮಿಡಿಗೊಳ್ಳುವನು, ಹಿಡಿದ ಶಿವಲಿಂಗದ ಕರಡಗೆಯನ್ನು ಮುರಿಯುವನು, ಧೂಪಗುಂಡಿಗೆಯನ್ನು ಒಡೆಯುವನು, ದೀಪಾರತಿಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಆರಿಸುವನು, ಬಳಿ ಬಂದ ನೈವೇದ್ಯದ ಬಟ್ಟಲನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುವನು.
ತಾಪತ್ರಯ ಮಾದು ಭಾವ ಹಸನಾಗದ, ಪ್ರಾಣವೇ ಲಿಂಗವಾಗದ, ಮನಸ್ಸು ಪರಿಮಳವಾಗದ, ಹೃದಯ ತಣ್ಣನುರಿಯುವ ಜ್ಯೋತಿಯಾಗದ, ತನ್ನಿರವೇ ನೈವೇದ್ಯವಾಗದ ತನ್ನ ಭಂಗಕ್ಕೆ ತಾನೇ ಹೇಸುವನು ಶರಣ -ನಟನೆ ನಾಜೂಕಿನವನಲ್ಲವವನು.
ಶರಣನು ಶಿವಪೂಜೆಯನ್ನೇ ಅಲ್ಲ-ಇಡಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನೇ ನಿಜಾಯತಿಯಿಂದ ನಡೆಸಬೇಕೆಂಬ ಕಟ್ಟುಗ್ರ ಛಲ ಮತ್ತು ಆಗ್ರಹದವನು (ನೋಡಿ ವಚನ 185, 679).
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.