Hindi Translationसंसार-सागर की लहर उठकर
देखो, मुख पर लहराती है
कहो, संसार-सागर वक्ष तक है
कहो, संसार-सागर कंठ तक है?
कहो, संसार-सागर सिर तक है,
तो क्या कहूँ स्वामी? मेरा दुःख सुनो,
मैं क्या करूँ, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Look, the world, in a swell
of waves, is beating upon my face.
Why should it rise to my heart,
tell me.
O tell me, why is it
rising now to my throat?
Lord,
how can I tell you anything
when it is risen high
over my head
lord lord
listen to my cries
O lord of the meeting rivers
listen.
Translated by: A K Ramanujan Book Name: Speaking Of Siva Publisher: Penguin Books -------------------------------
Look how the ocean of this world
Swells and flings itself
Upon my face!
Tell me, is it breast-high?
Tell me, is it neck-high?
And when it comes
As high as the head,
What shall I say, O Lord?
Lord, O Lord, list to my distress!
What shall I do now, Lord
Kūḍala Saṅgama ?Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவாழ்வெனும் புணரியின் அலைமிகுந்து
முகந்தன்னிலே அலைக்கிறதையனே,
வாழ்வெனும் புணரி மார்பளவாமோ? நவிற்றுவாய்!
வாழ்வெனும் புணரி கழுத்தளவாமோ? நவிற்றுவாய்!
வாழ்வெனும் புணரி தலையளவு சென்றுழி என் சொல்வேனையனே,
ஐயனே, ஐயனே, என் அரற்றலைக் கேளீர் ஐயனே,
கூடல சங்கம தேவனே, நானென் செய்வேன் ஐயனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಸಂಸಾರವೆಂದರೆ ಗಂಡಹೆಂಡಿರ ಒಂದು ಕುಟುಂಬಘಟಕವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ-ಅಂಥ ಅಸಂಖ್ಯ ಕುಟುಂಬ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತೂ ಚರಾಚರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಈ ಅಪಾರ ಪ್ರಪಂಚಪರಿಸರವೆಂದೂ ಗ್ರಹಿಸಬೇಕು. ಇಂಥ ಸಂಸಾರವು ಕುಟುಂಬವೆಂಬ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚವೆಂಬ ಎರಡೂ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ-ಎದೆ ತೆರೆದು ತನ್ನ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸೂರೆಗೊಡುವ ಶಾಂತಸಾಗರದಂತೆ ಸಗ್ಗಿರಬೇಕೇ ಹೊರತು-ಉಬ್ಬರಗೊಂಡು ಎಳೆದು ತುಳಿದು ಉಸಿರುಕಟ್ಟಿಸಿ ಸಾಯಿಸುವ ಪ್ರಳಯಜಲಧಿಯಂತೆ ಭೈರವರೂಪಿಯಾಗಬಾರದು-ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಕಳಕಳಿಯಿಂದ ಯೋಚಿಸುತ್ತ-ಹೇಗಿದ್ದರೆ, ಏನು ಮಾಡಿದರೆ ತಾವು ಕಂಡ ಸಂಸಾರದ ಮಾರಕವಾತಾವರಣ ತಿಳಿಗೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾದೀತೆಂದು ದೇವರಲ್ಲಿ ಮೊರೆಯಿಡುತ್ತಿರುವರು.
ಯಾವುದಾದರೊಂದು ವ್ಯಾಧಿ ಕುತ್ತಾಗುವವರೆಗೆ ಉಪೇಕ್ಷಿಸದೆ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡವನು ಬದುಕುವನು-ಇಲ್ಲದವನು ಬಾಧೆಪಟ್ಟು ಸಾಯುವನು. ಅಂತೆಯೇ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಜೀವನೂ ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಾಳು ತೀರ ವಿಷಮಿಸುವವರೆಗೆ ಲಂಪಟತನದಲ್ಲಿಯೇ ಕಾಲಕಳೆದು-ಕೊನೆಗೆ ಸರ್ವನಾಶ ಮುಂದೆ ಬಂದು ನಿಂತರೆ-ಅದಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗುವುದೊಂದೇ ಮಾರ್ಗ ಉಳಿದು-ಅದರಿಂದ ಪಾರಾಗುವ ಮಾರ್ಗಗಳೆಲ್ಲ ಮುಚ್ಚಿ ಹೋಗಿರುತ್ತವೆಂಬ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸಂದೇಶವು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
