Hindi Translationविभूति रहित मुख अशुभ है, देखना नहीं चाहिए;
लिंगदेव रहित स्थान नरविंध्य है, जाना नहीं चाहिए
शिव भक्त रहित ग्राम सूना है, उजडा है, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Worthless the face
Lacking the horizontal ashen mark :
You hate to look at it !
A place that has no Liṅga is
A haunt of savage men :
You do not visit it !
A village wanting godly men
Is but a ruinous wilderness,
O Kūḍala Saṅgama Lord !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகுறுக்குத் திருநீறற்றோர் முகம் பாழ், காணலாகாது,
இலிங்கபிரானற்ற இடம் நாரடவி, செல்லலாகாது
கடவுள் பக்தரற்ற ஊர், இடுகாடு, பாழ்
கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಠಾವು = ಸ್ಥಳ; ನರ = ಮುನುಷ್ಯ; ವಿಂಧ್ಯ = ಕಾಡು; ಸುಡುಗಾಡು = ಸ್ಮಶಾನ; ಹೊಲ್ಲ = ಕೆಟ್ಟದ್ದು, ಸರಿ ಅಲ್ಲದ್ದು;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಯಾವುದಾದರೊಂದು ಊರಿಗೆ ಹೋದರೆ ವಿಭೂತಿ ಧರಿಸಿದ ಜನ ಕಣ್ನಿಗೆ ಬೀಳಬೇಕು,ಪೂಜಿಸಲು ಶಿವಾಲಯವಿರಬೇಕು-ಹೀಗೆ ಭಕ್ತರಾಗಲಿ ಶಿವಮಂದಿರವಾಗಲಿ ಇಲ್ಲದ ಊರು ಎಷ್ಟೇ ಜನಭರಿತವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಂಪದ್ಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದೊಂದು ಪಾಳುಬಿದ್ದ ಕೊಂಪೆ ಎನ್ನುತ್ತಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ಉತ್ತಮ ಸಂಸ್ಕ್ರತಿಗೆ ಅಂದಿನ ಶೈವಜೀವನಶೈಲಿಯು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿತ್ತು-ಆದುದರಿಂದಲೇ ಅದನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬುದು ದೊಡ್ಡ ಧ್ಯೇಯವಾಗಿತ್ತು ಅವರಿಗೆ.
ಲಿಂಗದೇವನಿಲ್ಲದ ಠಾವನು ಹೊಗ(ಪ್ರವೇಶಿಸ) ಬಾರದೆಂದಿರುವುದರಿಂದ-ಆ ಠಾವನ್ನು ಶಿವಾಲಯವಿಲ್ಲದ ಊರೆಂದೇ ಅರ್ಥೈಸಬೇಕಾಗುವುದು, ಹೀಗೆಂಬಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು(ಶಿವ)ದೇವಾಲಯವಿರೋಧಿಗಳೆಂಬ ಮಾತೆಲ್ಲ ಹುಂಬರ ಮಾತು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.