ಹರನೀವ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಿರಿಯು ಬೆನ್ನಲ್ಲಿ ಬರ್ಕು.
ಹರಿದು ಹೆದ್ದೊರೆಯೆ, ಕೆರೆ ತುಂಬಿದಂತಯ್ಯಾ!
ನೆರೆಯದ ವಸ್ತು ನೆರೆವುದು ನೋಡಯ್ಯಾ.
ಅರಸು ಪರಿವಾರ ಕೈವಾರ ನೋಡಯ್ಯಾ!
ಪರಮನಿರಂಜನನೆ ಮರೆದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತುಂಬಿದ ಹರವಿಯ
ಕಲ್ಲು ಕೊಂಡಂತೆ, ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ.
Art
Manuscript
Music Courtesy:Singer: Raja Hanumanna Nayaka Dore, Music Director: Raja Hanumanna Nayaka Dore, Music Publisher: Aananda Audio
Hindi Translationशिव के देते समय संपदा पीछे आती है
जैसे एक बृहत प्रवाह तालाब को भरता है
देखा, अप्राप्य वस्तु प्राप्त होती है;
राजा और परिवार वश में रहते हैं;
परम निरंजन को भूलना
भरे मटके पर पत्थर फेंकने की भाँति है
कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When the Lord gives
Wealth follows you!
It's like the stream
Flooding a tank:
What is impossible
Here comes to be.
Monarchs and retinues
Obey your hand.
But when the High
Immaculate One
Forgets, it's like
A stone that's flung
At a full pot,
O Lord Kūḍala Saṅgama!Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationசிவனீயும்போது செல்வம் பின்பற்றி வரும்
நதியிலே நீர் நிறைந்து, ஏரி நிறைந்ததனைய ஐயனே;
அரியபொருள் கைகூடும் காணாய் ஐயனே,
அரசு சுற்றம், கொடை காணாய் ஐயனே;
பரம்பொருளை நீ மறக்குங் காலத்து,
நிறை குடத்திலே கல்லெறிந்ததனைய
கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವನು ಕೊಟ್ಟಾನೋ ಕೊಡನೋ ಎಂಬ ಶಂಕೆ ಬೇಡ. ಅವನು ಕೊಡಲಾರದುದನ್ನು ನರಮಾನವನೇನು ಕೊಟ್ಟಾನು ? ಆ ಶಿವ ನಿನಗೊಲಿದನೋ-ನಿನ್ನ ವೀರವನ್ನು ತಣಿಸುವ ರಾಜ್ಯಭಾರ, ನಿನ್ನ ಇಷ್ಟಾರ್ಥವನ್ನು ಸಲಿಸುವ ಕುಟುಂಬಪರಿವಾರ, ನಿನ್ನ ಹೃದಯಪುಷ್ಪವನ್ನು ಅರಳಿಸುವ ಮುದ್ದುಮಾತು ನಿನ್ನದಾಗುವುದು. ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾದುದೇನನ್ನು ನೀನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವೆ ? ಸಣ್ಣದೊಂದು ಕೆರೆ ತುಂಬಲು ದೊಡ್ಡದೊಂದು ತೊರೆ ಹರಿದು ಬಂದರೆ ಸಾಲದೆ ?
ಎಚ್ಚರಿಕೆ ! ಶಿವನನ್ನು ಮರೆಯಬೇಡ-ಅವನೇನಾದರೂ ನಿನ್ನನ್ನು ಮರೆತನೋ-ಇರುವ ನಿನ್ನೆಲ್ಲ ಭೋಗಭಾಗ್ಯವೂ ಬರಿದಾಗುವುದು-ತುಂಬಿದ ಕೊಡಕ್ಕೆ ಕಲ್ಲು ಬಿದ್ದಂತಾಗುವುದು.
ಬಡತನದಲ್ಲಾಗಲಿ ಸಿರಿತನದಲ್ಲಾಗಲಿ ಜನ ಶಿವನನ್ನು ನೆನೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಶಿವಶರಣರ ಕೈಂಕರ್ಯ ಮಾಡುವುದು ಐಹಿಕವಾಗಿಯೂ ಲಾಭದಾಯಕವೆಂಬುದು ವಚನದ ತಾತ್ಪರ್ಯ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.