Hindi Translationखेलते हैं, गाते हैं मनमाने!
शिवशरण समक्ष खेलते हैं, गाते हैं
जो भक्त विदूषक का अभिनय करता है
कूडलसंगमदेव उसकी कामना पूर्ण करते हैं ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation They play and sing
The way their fancy takes!
If you would play and sing,
Do it before, good sir,
The Śiva-Śaraṇās ...
Lord Kūḍala Saṅgama will give
Whatever he asks
To one who has played the fool!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஆடுமின், பாடுமின் மனம் சென்ற வழியிலே,
சிவனடியார் முன் ஆடுமின், பாடுமின்,
குரங்காட்டமாடும் பக்தனுக்கு நயந்ததை யீவான்
நம் கூடல சங்கம தேவன்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఆడెదరయ్యా పాడెదరయ్యా యిచ్చవచ్చినటు;
శివశరణుల ముందు పాడుడయ్యా; ఆడుడయ్యా;
కోణంగి ఆటనాడు భక్తునకు
వేడినదిచ్చును కూడల సంగమదేవుడు.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಜ್ಞಾನಿಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಭಕ್ತಿ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಕೋಡಂಗಿ = ಮಂಗ; ಪರಿ = ರೀತಿ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬಯಲಾಟದಲ್ಲಿ ಕೋಡಂಗಿಯೆಂಬ ಪಾತ್ರದವನು ತನ್ನ ವಿಪರೀತವೇಷ-ವಿಪರ್ಯಸ್ತಭಾಷೆ-ವಿಕೃತ ಅಂಗಚೇಷ್ಟೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ರಂಜಿಸುವನು. ಮುಖ್ಯಕಥಾಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉದ್ರೇಕಗೊಂಡಿದ್ದ ಅಥವಾ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಂಡಿದ್ದ ಆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತನ್ನ ವಿದೂಷಕ ನೈಪುಣ್ಯದಿಂದ ಶಮನಗೊಳಿಸಿ ಮುಂದಿನ ನಾಟಕವನ್ನು ಮರಳಿ ಹೊಸ ಹುರುಪಿನಿಂದ ನೋಡಲು ಆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಅಂತರಂಗವನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವನು.
ಅದೇ ರೀತಿ ಈ ಜಗನ್ನಾಟಕವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿರುವ ಶಿವಶರಣರಿಗೆ ವಿನೋದಗೊಳಿಸಲು ಶಿವಭಕ್ತನಾದವನು-ತನಗೆ ಕುಣಿಯುವುದು ಬಂದರೆ ಕುಣಿದು, ಹಾಡುವುದು ಬಂದರೆ ಹಾಡಿ, ಕೋಡಂಗಿಯಾಟವನ್ನಾದರೂ ಆಡಿ ಉಲ್ಲಾಸಗೊಳಿಸುವುದೂ ಒಂದು ಸೇವೆಯೆಂದು-ಬಸವಣ್ಣನವರು ತಮ್ಮ ಜಾನಪದ ಭಕ್ತಸಮೂಹವನ್ನು-ಅವರವರ ಕಲೆಯ ಮೂಲಕ ಆರಾಧಿಸಲು-ಹುರಿದುಂಬಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.