Hindi Translationभक्त को लिंगजंगम की पूजा करनी चाहिए-
भक्त को अपनी पूजा स्वयं कर लेना कैसे?
स्वामी संबंध कैसे पूर्ण होगा- सेवक
यह आँख पर पट्टी बाँध
दर्पण दिखाने की भाँति है, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation If you would worship
Liṅga and Jaṅgama,
You must be a bhakta first.
Being a bhakta, how
Can you adore yourself?
How can the bond
Between servent and Lord
Be made good,
O Kūḍala Saṅgama Lord?
It's holding a looking-glass
After blindfolding the eyes!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபக்தனாகி, இலிங்க மெய்யடியாரை வழிபடல் வேணும்.
பக்தனாகித் தான் வழிபாட்டினை ஏற்பதேனையனே?
ஆண்டான் -- தொண்டன் உறவு எங்ஙனம் நிறைவேறுவுதோ?
கூடல சங்கம தேவனே கண்கட்டி ஆடி காட்டற்போல்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಪೂಜೆಯ ನೆಪದಲ್ಲಿ ತನಗೆ ತಾನೆ ಅಭಿಷೇಕ(ಸ್ನಾನ)ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ತನಗೆ ತಾನೇ ವಿಭೂತಿ ಪೂಸಿಕೊಂಡು, ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ ಧರಿಸಿ ಪುಷ್ಪಾಂಜಲಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟುಕೊಂಡು-ತಾನೇತಾನಾಗಿ ಮೆರೆಯುವುದಲ್ಲ ಲಿಂಗಪೂಜೆ. ಶಿವನು ಸ್ವಾಮಿ, ನಾವು ಭೃತ್ಯರು. ಈ ಸ್ವಾಮಿ-ಭೃತ್ಯ ಸಂಬಂಧ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗುವ ಒಂದು ಸಾಂಗೋಪಾಂಗ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವೇ ಲಿಂಗಪೂಜೆ. ಆ ಪೂಜೆಯು ಭಕ್ತನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ನಾನ-ಭಸ್ಮಧಾರಣ-ಕಲಾನ್ಯಾಸ-ಷಡಂಗನ್ಯಾಸ-ಪಂಚಬ್ರಹ್ಮನ್ಯಾಸ-ರುದ್ರಾಕ್ಷಧಾರಣ ಇತ್ಯಾದಿಯಿಂದಲೇ ಅಲ್ಲ-ಮುಂದುವರಿದು ಮಾಡುವ ಇಷ್ಟಲಿಂಗಪೂಜೆಯಿಂದಲೂ ಪರಿಸಮಾಪ್ತಿಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅವಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಜಂಗಮಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡಲೇಬೇಕು. ಜಂಗಮವನ್ನು ಗುರುತಿಸದೆ ಗೌರವಿಸದೆ ಕೇವಲ ಲಿಂಗವನ್ನು ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿ ಧ್ಯಾನಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು-ಕಣ್ಣನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಕನ್ನಡಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದಂತೆ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದವಾಗುವುದು. ಲಿಂಗ(ದರ್ಪಣ)ದಲ್ಲಿ ಜಂಗಮವನ್ನು ಕಾಣಬೇಕು-ಆ ಜಂಗಮಪೂಜೆಯಿಂದ ಲಿಂಗಪೂಜೆ ಪರಿಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವುದೆಂಬುದಭಿಪ್ರಾಯ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.