Music Courtesy:Vachana Gaanamruta ℗ 2021 Pebble Productions Released on: 2017-11-09 Music Publisher: Pebble Productions Composer: Revayyaa Vasthramatha
Hindi Translationशिला नाग देखकर दूध चढाने को कहते हैं
सजीव नाग देख कर मारने को कहते हैं,
भोजनार्थी जंगम आवे, तो जाओ कहते हैं
न खानेवाले लिंग से खाओ कहते हैं,
मम कूडलसंगमदेव के शरणों को देख
उदासीन रहनेवाले पाहन पतित बाण वत् होते हैं॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Seeing a snake of stone, they say:
'Pour milk, do!'
Seeing a real snake, they say:
'Kill it!'
If a Jaṅgama who can eat arrives,
They say: 'Away!'
And serve their dainties to a Liṅga
That cannot eat!
If you make little of
Our Kūḍala Saṅga's Śaraṇās ,
You will be as a clod
Knocking against a stone
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகற் பாம்பினைக் காணின் பால் இறை என்பர்,
மெய்யான பாம்பைக் காணின் கொல் என்பாரையனே,
உண்ணும் மெய்யன்பன் வந்துழி “செல்” என்பர்.
உண்ணாத இலிங்கத்தை “அமுதுண்” என்ப ரையனே
நம் கூடல சங்கனின் அடியாரைக் கண்டு புறக்கணிப்பின்
கல்லிலே நசுங்கிய மண்ணுருண்டையனைய ராவ ரையனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఱాతి నాగుల జూచిన పాల నిడుమందురు,
జాతి నాగుల జూడ జంపుడందురయ్యా:
తినెడి జంగముడు రాగ నడు నడు మందురు;
తినిన లింగమునకు బోనమిడు మందురయ్యా;
కూడల సంగని భక్తుల జూచి చూడకుండిన
ఱాతిని చరచు మట్టి పెళ్ళగ ప్రక్కలగుదురయ్యా
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu Translationکھدا ہوا کسی شفّاف وصاف پتّھر پر
نظرجوآئےکوئی ناگ ، حُکم ہوتا ہے
کہ دودھ نذرکرو اس کواحترام کےساتھ
مگرملےجوکہیں ناگ پھن اُٹھائے ہوئے
یہ حکم ہوتا ہے فوراً اُسےہلاک کرو
عجیب لوگ ہیں بھوکےغریب جنگم کو
بِنا کھلائے بِنا کچھ دیےیہ کہتےہیں
کہ آگےجائیں کسی اورگھرپہ دیں آواز
حضورِلنگ میں لیکن یہ پیش کرتےہیں
طرح طرح کےوہ کھانےجوکھا نہیں سکتے
ہمارےکوڈلا سنگا سے پاک دیواکے
کسی بھگت کوحقارت سےجوبھی دیکھے گا
تواس کی زیست بنےگی وہ زخم خوردہ کلی
گرفت ِسنگ میں آکےہوئےجوپژ مُردہ
Translated by: Hameed Almas
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಹಾದಿಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡ ನಾಗರಕಲ್ಲಿಗೆ ಹಾಲೆರೆದು ಪೂಜೆಮಾಡುವ ಜನ-ನಿಜವಾದ ಹಾವೊಂದು ಆ ಕಲ್ಲಿನ ಸಂದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಅದನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾರೆ. ಕಲ್ಲನಾಗರನನ್ನು ಕಂಡು ಅಡ್ಡಬೀಳುವ ಜನ ದಿಟದ ನಾಗರನನ್ನು ಕಂಡರೆ ಗಾಬರಿಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಂಬುದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ ಕಲ್ಲುಲಿಂಗವನ್ನು ದೇವರೆಂದು ನೈವೇದ್ಯಮಾಡಿ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜಿಸುವ ಜನ-ನಿಜವಾಗಿಯೂ ದೇವರೇ ಆದ-ಶರಣರು ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಿಗೇ ಬಂದಾಗ-ಇನ್ನೆಲ್ಲಿ ನೀಡಬೇಕಾದೀತೋ ಎಂದು-ಹಾವನ್ನು ಕಂಡವರಂತೆ-ಗಾಬರಿಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆ ಶರಣರು ಹಸಿವಿನಿಂದ ಬಳಲಿ-ಬೇಡಲು ಬಾಯಿಲ್ಲದೆ, ನಡೆಯಲು ತ್ರಾಣವಿಲ್ಲದೆ-ಅಲ್ಲೇ ತುಸುಕಾಲ ನಿಂತರೂ-ನಡಿ ಎನ್ನುತ್ತ ಒಂದೇ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಮೂದಲಿಸಿ ತಲೆಮರೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ದೇವರೆಂದು ನಂಬಿ ಕಲ್ಲಿಗೆ ತಲೆಬಡಿಯುವ ಈ ಜನ-ಕಲ್ಲು ತಾಗಿದ ಹೆಂಟೆಯಂತೆ-ಪುಡಿ ಮಣ್ಣಾಗಿ ಶರಣರ ಶಾಪದ ಉಸುರಿಗೆ ತೂರಿಹೋಗಿ ನಿರ್ನಾಮವಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.