Hindi Translationस्वामी, प्रातः से संध्या तक
तप्त उदरार्थ उबलने के लिए समय है
न कि तव स्मरण के लिए
यह कैसा है लिंग प्रभो ! कैसा है देव ! मेरा पूर्व – लेख ?
उपले चुनने के लिए समय है-
न कि पकाकर खाने के लिए है;
तुम दया करो, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation From dawn to sunset I have time
To boil for my hot belly's sake,
But not to remember Thee!
Why should this be, O Liṅga Father?
Why should this be, O Lord?
Because the past has writ
This doom upon my brow!
I've time enough
To gather dung-cakes for the fire,
But not to cook and eat!
Have mercy upon me, O Lord
Kūḍala Saṅgama
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationவிடிதல் மறைதலென வெந்த உடலிற்குக் கனல்வதன்றி
உம்மை நினைதற்கு நேரமிலை யையனே.
என் இலிங்கமே தந்தையே, என்னே என் தலையெழுத்து!
வறட்டியை ஆய்தலன்றி அட்டுண்ண நேரமிலை யெனக்கு
நீ அருள்வாய் கூடல சங்கம தேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಒಳನೋಟ
ಬೆಳಗಿನಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೆ ನನ್ನ ಉದರ ಪೋಷಣೆಗೇ ಕುದಿಯುವುದರಿಂದಾಗಿ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಲು ನನಗೆ ಸಮಯವೇ ಸಿಗದಂತಾಗಿದೆ. ‘ಎಂತೋ! ಲಿಂಗ ತಂದೆ, ಎಂತಯ್ಯ? ಎನ್ನ ಪೂರ್ವಲಿಖಿತ!’ ಎಂದು ದೇವರಲ್ಲಿ ಬಹು ಕಳಕಳಿಯಿಂದ ಮೊರೆಯಿಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆರಣಿಯನ್ನು (ಕುಳ್ಳು) ಆರಿಸುವುದು ಅವನ್ನು ಮನೆಗೆ ತಂದು ಒಲೆಹಚ್ಚಿ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಲು, ಬೆರಣಿಯನ್ನಾರಿಸುತ್ತಿರುವುದೇ ನಮ್ಮ ಗುರಿಯಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆರಣಿಯನ್ನು ಆಯುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತರೆ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಿ ಊಟ ಮಾಡುವುದು ಯಾವಾಗ? ಹೀಗೆ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಿ ಉಣ್ಣದೆ ಕೇವಲ ಬೆರಣಿಯನ್ನಾಯುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತಂತಾಗಿದೆ ನನ್ನ ಸ್ಥಿತಿ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು. ದೇವರ ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಅರಿವುಗಳಿಗೆ ಶರೀರ ಒಂದು ಸಾಧನ. ಅಂತಹ ಶರೀರ ಚೈತನ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿರಬೇಕಾದರೆ ಉಣ್ಣುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಕೇವಲ ಉಣ್ಣುವುದೇ ಪರಮ ಗುರಿಯಾದರೆ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಬೆರಣಿಯನ್ನು ಆಯುತ್ತಲೇ ಕುಳಿತಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂಲೇ ದೇವರ ಕರುಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ‘ನೀ ಕರುಣಿಸಾ ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಾ’.
- ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ಡಾ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಶಿವಾಚಾರ್ಯ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.