Hindi Translationनिज विपत्ति, सुख-दुःख किसे सुनाऊँ?
शरणस्थलवालों से कहूँ तो ईर्ष्य होगी,
सौत में शक्कर, नीम में मिठास हो सकती है?
और किससे कहूँ?
कूडलसंगमदेव, जंगम वेष में आकर
मेरे मन का सूतक मिटा दो॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation To whom shall I report
My mishaps, my pleasures and my pains?
Should I report to those
Who dwell in Śaraṇa-sthala,
They are jealous!
Is there sweetness in the other wife?
Is there jagaree in neem?
So then, to whom shall I report,
O Kūḍala Saṅgama Lord?
Come as a Jaṅgama and purge
The infection of my soul !
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஎன் ஆபத்து, இன்ப துன்பங்களை யாரிடம் கூறுவேன்
சரணத் தலத்தவருக்குக் கூறின் பொறாமை!
சக்களத்தி சர்க்கரை வேம்பு வெல்லம் உள்ளதோ?
இன்னும் யாரிடம் கூறுவேன்?
கூடலசங்கமதேவனே, ஜங்கமனாக வந்து
என்மன மாசினைக் களைவாய்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationనా విపత్తు నా దుర్దశ యీ నా
సుఖదుఃఖంబు లిక యెవ్వరితో చెప్పుదు?
శరణస్థలమువారికి దెల్ప మచ్చరము
సవతి చక్కెర - వేము బెల్లమగునె?
ఇక ఎవరితో దెల్పుదు?
కూడల సంగమ దేవా జంగముడవై వచ్చి
నా మనఃసూతకము తొలచుమా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನನನಗೆ ಜಂಗಮವೇ ಗತಿ. ನನ್ನ ಸುಖ ದುಃಖವನ್ನು ಇನ್ನಾರಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಲಿ ? ಶರಣರಿಗೆ ಹೇಳಿದರೆ-ಆ ಶರಣರೂ ನಾನೂ ಶಿವನ ಸತಿಯರೇ ಆಗಿ-ನಮ್ಮಿಬ್ಬರಿಗೂ ಸವತಿಮತ್ಸರವಿದೆ. ನನಗೆ ಶಿವನು ಒಲಿಯಲಿಲ್ಲವೆಂದರೆ-ಆ ಶರಣಸವತಿಗೆ ಸಂತೋಷವೇ ! ಬೇವು ಬೆಲ್ಲವಾದೀತೆ ? ಸವತಿ ಸಹೃದಯಳಾದಾಳೆ ? ಜಂಗಮವಾದರೋ ಶಿವರೂಪಿಯೇ ಆಗಿರುವನು. ಆ ಶಿವನೊಲಿಯದೆ ಭರವಸೆಗೆಟ್ಟಿರುವ ನನ್ನ ಮನದ ಸೂತಕವನ್ನು ಕಳೆಯೆಂದು ಆ ಜಂಗಮಕ್ಕೆ ಮರೆಹೋಗುವೆನೆನ್ನುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ಬಸವಣ್ಣನವರ ಪ್ರಕಾರ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತ-ಶರಣ-ಜಂಗಮ ಎಂಬ ಮೂರು ಶ್ರೇಣಿಗಳಿವೆ. ಆ ಭಕ್ತಸ್ಥಲ-ಶರಣಸ್ಥಲ ಜಂಗಮಸ್ಥಲಗಳು ಉತ್ತರೋತ್ತರ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಗಳೆಂದೂ ತಿಳಿಯಬೇಕು.
ವಿ : ಗಂಡನೊಲಿಯದೆ ದುಗುಡಗೊಂಡವಳು ಸವತಿಯಲ್ಲಿ ದೂರಿದರೇನು ಪ್ರಯೋಜನ-ಅವಳದೂ ಅದೇ ಗತಿ ! ಆದ್ದರಿಂದ ಗಂಡನಿಗೆ ಸಮಾನಸ್ಕಂದರಾಗಿ ಸ್ನಿಗ್ಧರಾದವರಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬಂಥ ಪ್ರ ಣಯ ಪ್ರಪಂಚದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.