Hindi Translationदेहरी की पूजा कर बाहर जानेवाली
दासी की भाँती है मेरी भक्ति ।
जंगम को अपना प्रभु मान
प्रदत्त प्रसाद लेकर उपेक्षा करूँ,
तो इहलोक परलोक से दूर होऊँगा !
कूडलसंगमदेव घोर नरक में डाल देंगे ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation My piety has become
Like to a farmer woman who
Worships the threshold and is gone!
If I accept what Jaṅgama s return,
And fail to recognise them as lords,
I'm equally cut off
From this world and the next!
Lord Kūḍala Saṅgama shall consign me
To a terrific hell.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationநிலைப்படியைப் பூசித்து வெளியேறிய
இல்லக்கிழத்தியனையதாயிற்று என் பக்தி
ஜங்கமர் என் உடையர் என்று திருவமுதை
ஏற்று அலட்சியம் செய்யின்
இம்மைக்கும் தொலைவு, மறுமைக்கும் தொலைவு
கூடலசங்கமதேவன் கடுமையான
நரகத்தில் இருத்தி விடுவான்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationకడపకు పూజించి కాళ్ళ దాటిపోవు
పనికత్తె గతియయ్యె నా భక్తి
జంగముడే ప్రభుడని ప్రసాదమంది
ఉదాసీనము సేయగ
ఇహమూ లేదు పరమూ రాదు
అఘోర నరకమున పడవేయు
కూడల సంగమదేవుడు
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಜಂಗಮ ನನ್ನ ಒಡೆಯರೆನ್ನುತ್ತ ಅವನ ಪ್ರಸಾದವನ್ನುಂಡು-ಆ ಜಂಗಮ ಏಳುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ-ತಿರುವಿಕೊಂಡು ಹೋದರೆ ಪಾಪವೆನ್ನುತ್ತ-ಹೊಸ್ತಿಲನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಬಿದ್ದು ಅದನ್ನೇ ತುಳಿದು ದಾಟಿ ಹೋದ ಒಬ್ಬ ಗಾಂಪಳ ನಿದರ್ಶನವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ಜಂಗಮ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಅವರಿಗಿಂತ ಮೊದಲು ಭಕ್ತನೇ ಎದ್ದು ಹೋಗುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲವೆಂಬ ಒಂದು ಆಚರಣೆಯ ಕ್ರಮವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.
ವಿ : ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ “ಒಕ್ಕಲಿತಿ” ಎನ್ನುವ ಪದವನ್ನು ಜಾತಿವಾಚಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಲ್ಲವಾದರೂ-ತನ್ನ ಮನೆಯ ಕಸಮುಸುರೆಯ ಚಾಕರಿಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಶೂದ್ರಳನ್ನು ಒಕ್ಕಲಿತಿ ಎಂದೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವುದನ್ನು ಮರೆಯಬಾರದು.
ಬಸವಣ್ಣನವರು ಪರಿಹರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯತ್ನಿಸಿದ ತಮ್ಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಕೆ-ಅವರು ಬಳಸುವ ಭಾಷೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಾದರೂ ಉಳಿದಿತ್ತೆನ್ನುವುದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬೇಕು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.