Hindi Translationस्वामी मेरी देह को डाँड बनाओ,
मेरे शिर को तूँबा बनाओ,
मेरी स्नायु को तंत्रि बनाओ,
मेरी उँगली को मिजराब बनाओ,
बत्तीस राग गाओ स्वामी
मेरा उर दबाकर बजाओ कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Make of my body the beam of a lute
of my head the sounding gourd
of my nerves the strings
of my fingers the plucking rods.
Translated by: A K Ramanujan Book Name: Speaking Of Siva Publisher: Penguin Books ----------------------------------
Clutch me close
and play your thirty-two songs
O lord of the meeting rivers !
Make of my body, Lord, the pole;
Make of my head, the gourd;
Make of my nerves the wires, O Lord,
And of my fingers the plectrum make;
Intone Thy two-and-thirty notes;
Press my heart and play,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஎன் உடலைத் தண்டாக்குவாய் ஐயனே
என் தலையை சுரையாக்குவாய் ஐயனே
என் நரம்பைத் தந்தியாக்குவாய் ஐயனே
என் விரலைக் குச்சியாக்குவாய் ஐயனே
முப்பத்து இரண்டு பண்களாக்குவாய் ஐயனே
மார்பில் ஒற்றி இசைப்பாய், கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಂಡಿಗೆ ಎಂಬ ಒಂದು ತಂತೀವಾದ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿದೆ : ಒಂದು (ಮುಂಡದುದ್ದ) ದಂಡ. ಅದರ ಮೇಲ್ತುದಿಗೆ (ತಲೆಗಾತ್ರದ) ಒಂದು ಸೋರೆಯ ಬುರುಡೆ, ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಎಳೆದಿರುವ ತಂತಿ(ಗಳು?). ಇದನ್ನು ಎದೆಗೆ ಅವಚಿಕೊಂಡು (ಬೆರಳುದ್ದದ) ಕಡ್ಡಿ(ವಾದನದಂಡ)ದಿಂದ ಚಿಮ್ಮಿ ಬಾರಿಸುತ್ತ ಮೂವತ್ತೆರಡೂ ರಾಗಗಳನ್ನು ನುಡಿಸಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಕಾರವಾದ ತಂತೀವಾದ್ಯವು ಕಿನ್ನರಿಯೋ ತುಂಬುರು ವೀಣೆಯೋ ಸಾರಂಗವೀಣೆಯೊ (ಮತ್ತಾವುದೋ) ತಿಳಿಯದು.
ಈ ವೀಣೆಯ ದಂಡವನ್ನು ದೇಹಕ್ಕೂ, ಬುರುಡೆಯನ್ನು ತಲೆಗೂ, ತಂತಿಯನ್ನು ನರಕ್ಕೂ, ಬಾರಿಸುವ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ಬೆರಳಿಗೂ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ದೇಹವೊಂದು ದಂಡಿಗೆಯಾಗಲೆಂದು, ಅದನ್ನವನು ಎದೆಗವಚಿ ಬಾರಿಸಿದಾಗ-ಅಪಸ್ವರ ಹೊರಡದೆ ಇಂಚರ ಹೊಮ್ಮಿ ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗೆ ಸುಖವಾಗುವಂತಾಗಲೆಂದೂ ಹಾರೈಸುತ್ತಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು.
ನಾನು ವೀಣೆ ಶಿವನು ವೈಣಿಕನೆಂಬ ಈ ಶಿವಸಮರ್ಪಿತ ಜೀವನದ ಗತಿಗಮಕವು ಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿಯೂ ಅಸಾಮಾನ್ಯವನ್ನು ಮೊಳಗಿಸುವಂಥದು.
ಬಸವಣ್ಣನವರು ಉತ್ತಮವಾದ ಒಬ್ಬ ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರರೂ ಹೌದು. ಅವರು ಯಾವ ವಾದ್ಯವನ್ನು ಅತಿ ಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಪರಿಣತಿಯಿಂದ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂಬುದನ್ನೂ ಈ ವಚನದಿಂದ ಊಹಿಸಬಹುದು.
ವಿ: ಬತ್ತೀಸರಾಗ: ನಾಟಿ ಬೌಳಿ ಕಾಂಬೋದಿ ಭೈರವಿ ಗುಂಡಕ್ರೀ ಮಲಹರಿ ಧನ್ಯಾಸಿ ಆಹರಿ ಗೌಳ ಶಂಕರಾಭರಣ ದೇಶಾಕ್ಷ ಆರಭಿ ಮುಂತಾದ ಮೂವತ್ತೆರಡು ರಾಗಗಳು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
