Hindi Translationस्वर्ण हल चलाकर अर्कबीज बोते हैं-?
कर्पूर वृक्ष काटकर थूहर को घेरा लगाते हैं?
चंदन वृक्ष काटकर नीम को थूनी देते हैं?
मम कूडलसंगमेश के शरणों के अतिरिक्त
दूसरों को इच्छाभोजन दें-,
तो अग्नि में मूत्र विसर्जन कर उसी में
हवी अर्पित करने के समान है॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Would you plough with a plough of gold, then sow
The seed of swallow-wort? Would you
Cut down a camphor tree, and then
Set it round cactus for a hedge?
Would you cut down a sandal tree, and then
Let it prop up a neem?
If you should serve
Choice dainties to any but
Our Kūḍala Saṅga's Śaraṇās,
It's just like casting ghee into a fire
Inwhich you urinated!Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபொற்கலப்பையால் உழுது எருக்கு விதையை விதைப்பரோ?
கற்பூரமரத்தை வெட்டி கள்ளிக்கு வேலியிடுவரோ?
சந்தன மரத்தை வெட்டி வேம்பைச் சுற்றி அடைப்பரோ?
நம் கூடல சங்கனின் அடியாருக்கின்றி
பிறருக்கு விரும்பிய உணவை அளிப்பது
அழலினுள்ளே சிறுநீரைப் பெய்து
நெய்யை அளித்ததனைய தாயிற்று.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಪರಡಿಯ ಪಾಯಸ, ಸ್ಯಾವಿಗೆ ಕೀರು, ಓಗರ ಮೇಲೋಗರ, ಪರಮಾನ್ನ, ಅವುಗು, ಪೂರಿ, ಲಡ್ಡುಗೆ ಮುಂತಾದ ಬಗೆಬಗೆಯ ಭಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ-ಶಿವಶರಣರಲ್ಲದ ಮತ್ತ್ಯಾರಿಗೂ ನೀಡಲಾಗದೆಂದು ನಿಷೇದಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರದೆನಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಮೇಲಾಗಿ “ಕಿಚ್ಚಿನೊಳಗೆ ಉಚ್ಚೆಯ ಹೊಯ್ದು ಹವಿಯ ಬೇಳಿದಂತಾಯಿತ್ತು” ಎಂಬ ಮಾತು ತೀರ ನಿರ್ಲಜ್ಜವಾಗಿದೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ-ಬ್ರಾಹ್ಮಣಶ್ರದ್ಧೆಯನ್ನೇ ಅವಧಾರಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.
ರುಚಿಕರವಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಅಡುಗೆಯನ್ನು ವೀರಶೈವೇತರ ಬಡಿಸುವುದು ಅಧರ್ಮವೆಂದೂ ಅಕಾರ್ಯವೆಂದೂ ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತ-ಹಾಗೆ ಅನ್ಯರಿಗೆ ಬಡಿಸಿದ್ದೇ ಆದರೆ-ಚಿನ್ನದ ನೇಗಿಲಲ್ಲಿ ಉತ್ತ ಭೂಮಿಗೆ ಎಕ್ಕೆಯನ್ನು ಬಿತ್ತಿದಂತೆ, ಕರ್ಪೂರದ ಮರವನ್ನು ಕಡಿದು-ಕಳ್ಳಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಬೇಲಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವುದಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗಿಸಿದಂತೆ, ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ಕಡಿದು ಬೇವಿಗೆ ಆನಿಸಿದಂತೆ-ಆಗುವುದೆಂದಿರುವುದಂತೂ ತೀರ ಅಸಭ್ಯವಾದ ಜಾತಿವದವನ್ನೇ ವೈಭವೀಕರಿಸಿ ಬೋಧಿಸಿದಂತಿದೆ. ಅನ್ನದಾನಕ್ಕೆ ಅನ್ಯಗಣನೆಯನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬೋಧಿಸಿಯಾರು ಹೇಗೆ ? (ನೋಡಿ ವಚನ 230);
ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರ ನಿಜವಚನವಲ್ಲ. “ನೀನಾವ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಬೇಡಿದಡೀವೆನು” (ವಚನ 432) ಎಂಬ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಮಾತನ್ನು ಗಮನಿಸಿರಿ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.