Hindi Translationलाक्षापुथली को ज्वाला – जिह्वा पर रख
उससे बातें करने का विनोद मत करो
मक्खन के गणेशार्थ अंगार का मोदक बनाकर
परिहास करो, तो, दाँत नष्ट होंगे!
कूडलसंगमेश के शरणों के साथ परिहास करें,
तो देखो वह विरस होगा ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation What time a waxen doll has truck
A tongue of flame,
A truce to frivolous talk!
If your jest is to make a pie
Of live-coal for a butter Gaṇapati,
You'll have your teeth knocked out!
Take heed! It well may be
Unpleasant to make sport
With Kūḍala Saṅga's Śaraṇās!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅரக்கு பொம்மையின் வெப்பத்தை
நாக்கிலே சொரிந்து
சுவைபடப் பேசுதல் வேண்டாம்
வெண்ணெய்ப் பிள்ளையாருக்கு தணல்
பணியாரம் செய்து, களித்துப் பேசின் பல்போகும்
கூடல சங்கனின் அடியாருடன் வெற்றுரையாடின்
அது சுவைக்காது காணீரோ.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಅರಗಿನ ಗೊಂಬೆಗೆ ಉರಿಯ ನಾಲಗೆಯನ್ನು ಜೋಡಿಸಿದರೆ ಆ ಗೊಂಬೆ ಕರಗಿ ಮುದ್ದೆಯಾಗುವುದು, ಬೆಣ್ಣೆಯಲ್ಲಿ ತಿದ್ದಿದ ಬೆನಕ(ವಿನಾಯಕ)ನ ಮುಂದೆ ಕೆಂಡದ ಉಂಡಲಿಗೆ(ಹುಗ್ಗಿ)ಯ ನೈವೇದ್ಯವನ್ನು ಹಿಡಿದರೆ –ಇರುವ ಅದರ ಒಂದು ಹಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲದಾಗುವುದು -ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ –ಮೊದಲೇ ವಿರಸವಾದ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿರುವ ಮಾನವನು ಶರಣಮಹನೀಯರನ್ನು ಕಂಡು ಕುರಿತು ಅಪಹಾಸ್ಯಮಾಡಿದರೆ -ಸುತ್ತುವರಿದ ಸಂಸಾರ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿರಸವಾದೀತು, ವಿಷಮವಾದೀತು, ವಿಷವಾದೀತು.
ಗಾಜಿನ ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವವನು ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಗಚ್ಚಿನ ಮನೆಯಕಡೆ ಕಲ್ಲೆಸೆಯಬಾರದೆಂಬಂಥ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಈ ಬುದ್ಧಿಮಾತು ಕಿವುಡುಗೇಳಬಹುದಾದ ವೇದಾಂತವಲ್ಲ-ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ವಿವೇಕದ ಮಾತು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.