Hindi Translationगृह-स्वामी रहित गृह में
जैसे धूर्त श्वान घुसता है
तुम से रहित गृह में, संगमेश
मैं प्रवेश नहीं करूँगा।
श्वपच होने पर भी, तुम हो तो कुलज
कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation O Saṅga Lord, like a thievish dog
That slips into a house
Which has no master in, I will not enter
A house where you are not.
O Kūḍala Saṅgama Lord,
Howsoever low-born may one be,
He is well born in whom you are.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉடையரற்ற இல்லத்து திருட்டு நாய் உள்ளேசெல்வதனைய
நீர் அற்ற இல்லத்திற்குச் செல்லேன் ஐயனே.
கூடல சங்கம தேவனே, புலையனாயின் என்ன
உன் பக்தன் எனின் அவனே நற்குலத்தவனாம்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationప్రభుడు లేని యింట చెడగరి కుక్క చేరినట్లు
నీవులేని కడకు నే నేగలేనయ్యా సంగా
శ్వపచులయ్యు నిన్ను గలవా రే కులజులయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಭಕ್ತಿನಿಷ್ಟೆ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬಸವಣ್ಣನವರು ಬಿಜ್ಜಳನ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂಬುದು ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿರುವುದಾಗಿ – ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಡಿ(ದಂತಿ)ರುವ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಅವರದಲ್ಲ- ಈ ವಚನವೂ ಅವರದಲ್ಲ. ಈ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕಾರರು ಬಸವಣ್ಣನವರನ್ನು ಒಂದು ಮಡಿಯ ಮುದ್ದೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂದಿರುವರು !
ಆಗಲಿ - ಈ ವಚನದ ಧಾಟಿಯನ್ನಾದರೂ ಗಮಿನಿಸಬಹುದು : ನಾನು ಲಿಂಗವಿಲ್ಲದವರ ಮನೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಿಲ್ಲ-ಯಜಮಾನನಿಲ್ಲದ ಮನೆಗೆ ಕದ್ದು ತಿನ್ನುವ ನಾಯಿ ನುಗ್ಗಿದಂತೆನಿಸುವುದದು ನನಗೆ. ಲಿಂಗಧಾರೀ ಶಿವಭಕ್ತನಿರುವ ಮನೆಯಾದರೋ ದೇವಾಲಯದಂತೆ ಪವಿತ್ರ ನನಗೆ. ಆ ಮನೆಯೊಡೆಯನು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯನೇ ಆಗಿರಲಿ ಅದರ ಪಾವಿತ್ರ್ಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಲಿಂಗ ಧರಿಸಿದವರು ಸತ್ಕುಲ ಪ್ರಸೂತರಂತೆ ಮಹನೀಯರೇ ಆಗಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.