Hindi Translationमैं दास समान अक्षय निधि-नहीं माँगता,
चोळ समान स्वर्ण-वृष्टि की चाह नहीं करता,
डरो मत, डरो मत मैं उनका जैसा नहीं हूँ ।
हे मेरे पिता कूडलसंगमदेव
मुझे सद्भक्ति प्रदान करो॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation I am not one to beg, like Dāsa,
For the treasure without end;
I am not one to ask, like Cōḷa ,
You should bring down a rain of gold;
Be not afraid! be not afraid!
I am not of their kind!
O Father, Kūḍala Saṅgama Lord,
Give me true devotion only.
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationதாசனனைய அழியா அருளை வேண்டுவோனல்ல
சோழனனைய பொன்மழையைப் பொழிவாய் என்போனல்ல
அஞ்சாய், அஞ்சாய் அவரனையவன் நானன்று
என் தந்தை கூடல சங்கமதேவனே.
உயர்ந்த பக்தியையே எனக்கருள்வாய்
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದವಸ-ಧಾನ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಚಿನ್ನಬೆಳ್ಳಿಗಾಗಿ ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದೊಂದು ಮೌಢ್ಯ. ಈ ದವಸಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನ ಬೆಳ್ಳಿ ಮುಂತಾದ ಎಲ್ಲ ಸೌಭಾಗ್ಯ ತುಂಬಿರುವ ಈ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನೇ ದೇವರು ನಮಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ತಳಗೆಮೇಲೆ ಹಿಂದೆಮುಂದೆ ಎಡಕ್ಕೆಬಲಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿರುವನಲ್ಲಾ ! ಅದನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಿ ಬಳಸುವ ಪುರುಷಕಾರವನ್ನೂ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ತುಂಬಿ ಕಳಿಸಿರುವನಲ್ಲಾ ಆ ದೇವರು ! ಮತ್ತೇಕೆ ಅವನನ್ನು ಗೋಧಿ ಕೊಡು, ಕಬ್ಬು ಕೊಡು, ಹಾಲು ಕೊಡು, ಬಂಗಾರ ಕೊಡು ಎಂದು ಗೋಗರೆಯುವುದು ? ಅವನನ್ನು ಕುರಿತು ನಾವು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ್ದು –ಎಲೆ ಶಿವನೇ, ಈ ಎಲ್ಲ ಸಂಪತ್ತನ್ನೂ ಕಿತ್ತಾಡದೆ ಅನುಭವಿಸಲು ಬೇಕಾದ ವಿಶ್ವಪ್ರೇಮವನ್ನು ಕೊಡು –ಎಂದಷ್ಟೆ. ಆ ವಿಶ್ವಪ್ರೇಮವೇ ಸದ್ಭಕ್ತಿ.
ಒಂದು ಮತೀಯ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ -ಭಕ್ತನು ಆಚಾರಲಿಂಗವನ್ನು ಉಪಾಸಿಸುವ ಶ್ರದ್ಧಾನ್ವಿತ ಒಲವೇ ಸದ್ಭಕ್ತಿ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಭಾಷೆ ಬೇರಾಯಿತೇ ಹೊರತು -ಭಾವ ಬದಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆಚಾರಲಿಂಗವೆಂದರೆ -ಶರಣಧರ್ಮದಂಥ ವಿಶ್ವಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುವ ಸಾಧಕನ ಕ್ರಿಯಾಕಲಾಪಗಳು –ಅವುಗಳಿಂದ ಪಡೆಯುವ ಉತ್ತಮ ಭಾವಫಲಿತಾಂಶವೇ ವಿಶ್ವಪ್ರೇಮ. ಅದೇ ನಮ್ಮನ್ನು ಶರಣಧರ್ಮದೊಳಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಪರವಾನಗಿ.
ಮಗ್ಗದ ಕಾಯಕದ ಜೇಡರ ದಾಸಿಮಯ್ಯನಿಗೆ –ಆ ತನ್ನ ಕಾಯಕದಿಂದಲೇ ಅಂದಂದಿನ ಭತ್ಯ ಬರುತ್ತಿದ್ದಾಗ -ಭಕ್ತಿಗೆ ಮೆಚ್ಚಿಬಂದ ಶಿವನನ್ನು ತವನಿಧಿಯನ್ನು ಕೊಡೆಂದು ಕೇಳಬಾರದಾಗಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಚೋಳನು ಸ್ವತಃ ರಾಜನಾಗಿ ಭೂಮಂಡಲದ ಹೊನ್ನಿಗೆಲ್ಲಾ ತಾನೇ ಒಡೆಯನಾಗಿದ್ದಾಗ -ಭಕ್ತಿಗೆ ಮೆಚ್ಚಿ ಬಂದ ಶಿವನನ್ನು ಹೊನ್ನಿನ ಮಳೆ ಕರೆಸೆಂದು ಕೇಳಬಾರದಾಗಿತ್ತು. ಇಂಥ ಭಕ್ತರನ್ನು ಕಂಡ ಶಿವನಿಗೆ ಭಕ್ತರೆಂದರೆ ಬೇಡುವವರೆಂಬ ಕಲ್ಪನೆ ಬಂದು –ಅವನೀಗ ತಮಗೆ ಪ್ರಸನ್ನನಾಗಲು ತಡಮಾಡುತ್ತಿರುವನೋ ಎಂಬ ಸಂಶಯ ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ. ಆದುದರಿಂದಲೇ ಅವರು –ತಮಗೆ ಭಕ್ತಿಯೊಂದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಮತ್ತೇನೂ ಬೇಕಾಗಿಲ್ಲವೆಂದೂ, ಕಿರಿಕಿರಿಯಿಲ್ಲದೆ ದರ್ಶನ ಕೊಡಬೇಕೆಂದೂ -ಶಿವನಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಸರಸವಾಡುತ್ತಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.