Hindi Translationभव में जन्म लेनेवाला नहीं है
न वह संदेही है, न सूतकी,
न साकार है, न निराकार,
न कायवंचक है, न जीववंचक,
वह शंकारहित महामहिम है,
कूडलसंगमेश का शरण उपमातीत है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Mark you, good Sir:
He is not born unto the world,
No prey to doubt or impurity,
Neither a form nor formlessness;
He neither cheats his body nor his soul;
A glory lifted above doubt:
'Kūḍala Saṅgas Śaraṇās is beyond compare!Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபிறவிச்சக்கரத்தில் சுழல்வோனன்று
ஐயமுள்ள, மாசுள்ளவன் அல்லன்
உருவம், அருவம் இல்லை, காணாய்
உடலை வஞ்சிப்போனன்று, உயிரை வஞ்சிப் போனன்று
ஐயமற்ற மேன்மையோன் காணீர்
கூடல சங்கனின் சரணர் உவமைக்கு
அப்பால்பட்டவர்கள் காணீர்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶರಣನು ಭವಕ್ಕೆ ಹುಟ್ಟಿದವನಲ್ಲವಾಗಿ ಜಗದ ಜನರ ಭವಿತವ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಜೀವಿಸುವನು. ಅವನೆಂದಿಗೂ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಂದೇಹಿಸುತ್ತ, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ದೂರೀಕರಿಸುತ್ತ, ಏನನ್ನೂ ತಟ್ಟದೆ ಮುಟ್ಟದೆ ಮಡಿಯಾಗಿಯೇ ಮಡಿಯಬೇಕೆಂಬವನಲ್ಲ. ಆರೋಗ್ಯವಂತನ ಉಸಿರಾಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಯತಲಯವಿರುವಂತೆ –ಆ ಶರಣನ ಬಾಳಿನ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿರೇಕವಲ್ಲದ ಒಂದು ಗಹನತೆಯೂ, ಅತಿಪರಿಚಿತವಲ್ಲದ ಒಂದು ಸರಳತೆಯೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಫಲವಾಗಿಯೇ ಅವನು ಅತಿಮಾನವನೂ ಅಲ್ಲದೆ, ಗಾವಿಲಮಾನವನೂ ಅಲ್ಲದೆ ; ಅತೀತವಾದಿಯೂ ಅಲ್ಲದೆ, ಭೌತವಾದಿಯೂ ಅಲ್ಲದೆ ; ಜೀವಕ್ಕೂ ದ್ರೋಹಬಗೆಯದೆ, ಕಾಯಕ್ಕೂ ವಂಚನೆ ಮಾಡದೆ ನಿಜಜೀವನದಲ್ಲಿ ನೈಜವಾಗಿರುವನು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.