Hindi Translationनिज विचार नहीं करता,
पर विचार करने जाता है, यह मन,
क्या करूँ इस मन को,
कैसे करूँ इस मन को,
कूडलसंगमदेव के शरणों पर
श्रद्धाभक्ति न रखनेवाले मन को
आग में झोंक दो ॥ Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Refusing to scan itself, this mind
All else will scan !
What shall I do with this mind of mine,
How shall I deal with it - this mind,
This feverish thing that will not trust,
Nor be devoted to the Śaraṇās
Of Lord Kūḍala Saṅgama ?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationதன்னை ஆராய விரும்பாது பிறரை ஆராயச் செல்லுமிம்மனம்,
என்செய்வேனிம்மனத்தை எவ்வாறு செய்வேனிம்மனத்தை
கூடல சங்கனின் அடியார் தம்மை
நயந்து விரும்பா வெந்த மனத்தை?
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationతన్ను విచారించు కొనలేక
ఎదిరిని విచారింప బోయె నీ మనసు;
ఏమి సేతు నీ మనసును?
సంగమదేవుని శరణుల నచ్చని మెచ్చని
నా మనసును! ఏమి సేతు?
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಸಂಸಾರಹೇಯಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಮನಸ್ಸು
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುನಚ್ಚು = ನಂಬು;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮನಸ್ಸು ತನ್ನ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿ ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವತ್ತ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಗಮನ ಹರಿಸದೆ-ಅನುಗಾಲವೂ ಅನ್ಯರಲ್ಲಿ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಗುಲ್ಲೆಬ್ಬಿಸಿ ಗಲಾಟೆ ಮಾಡುವ ಕಿತಾಪತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲಕಳೆಯುತ್ತದೆ. ಕಣ್ಣು ಕಿವಿ ಮೂಗು ಮುಂತಾದ ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಸಂದಿಗೊಂದಿಯಲ್ಲಿ ತಿರುಗುತ್ತ ಸದಾಕಾಲ ಬಹಿರ್ಮುಖವಾಗಿಯೇ ಇದ್ದರೆ-ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಉದ್ಧರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಕಾದ ಅಂತರ್ಮುಖತೆ ಈ ಮನಸ್ಸಿಗೆಲ್ಲಿ ಬಂದೀತು?
ಈ ಮನಸ್ಸು ಹೀಗೆ ಲೋಕದ ಜನರಲ್ಲಿ ತಪ್ಪು ಹುಡುಕುವುದಿರಲಿ-ಶಿವಚಿತ್ತರಾದ ಶರಣರ ಮೇಲೂ ತನ್ನ ಸಂಶಯದ ಗೂಬೆಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿರುಗಿಸುವುದುಂಟು.
ಉದ್ಧಾರವಾಗಬೇಕಾದವನು ಈ ಕುತ್ಸಿತ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು-ಅಂತರ್ಮುಖಿಯಾಗಬೇಕು, ಆತ್ಮ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಶಿವಶರಣರ ನಡೆನುಡಿಯನ್ನು ಆದರ್ಶವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಆತ್ಮೋದ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಅನ್ಯಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.