Hindi Translationअर्जुन ने क्रूर बाण मारा, उस पर तुम प्रसन्न हुए;
कामदेव ने कुसुम-बाण छोडा, उसे तुमने भस्म किया;
दिन – रात प्राणि – वध करनेवाले व्याध को कैलास ले गए;
मुझे क्यों नहीं-चाहते कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Arjuna shot a pointed shaft, and yet
You blessed him, Lord.
When Kāma shot a flowery dart,
You burnt him, Lord.
The huntsman who, both night and day,
Wrought injury to life, you took
To Kailāsa !... Wherefore, then,
Do you reject me, Lord ?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationகூரம்பினை எய்த அர்ச்சுனனுக்கு அருளினீ ரையனே,
மலரம்பினை எய்த காமனை எரித்தீர்,
இரவு பகலென்னாது கொலை புரிந்த,
வேடனைக் கைலாயத்திற்குக் கொண்டேகினாய் ஐயனே,
எனக்கு ஏன் அருளவில்லை,
கூடல சங்கம தேவனே?
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಬರವೇಷಧಾರಿಯಾಗಿ ಬಂದ ಶಿವನನ್ನು ಅರ್ಜುನನು ಹರಿತವಾದ ಬಾಣಗಳಿಂದ ನೋಯಿಸಿದ ಅವನಿಗೆ ಶಿವನೊಲಿದ. ಮನ್ಮಥನು ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಹೂಬಾಣಗಳ ಮಳೆಗರೆದ-ಆದರೂ ಅವನನ್ನು ಶಿವನು ತನ್ನ ಉರಿಗಣ್ಣಿನ ಬೆಂಕಿ ಚೆಲ್ಲಿ ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಮಾಡಿದ.ಕಣ್ಣಪ್ಪನೆಂಬವನು ಅನುದಿನವೂ ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಹಿಂಸ್ರಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ-ಅವನನ್ನು ಶಿವನು ಮಮತೆಯಿಂದ ಕೈಲಾಸಕ್ಕೇ ಕರೆದೊಯ್ದ ! ಏನಿದು ಶಿವನ ಒಲುಮೆಯ ವೈಪರೀತ್ಯ-ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಬೇಡ.
ಅರ್ಜುನನಲ್ಲಿ ಶಿವನಿಂದೆಯನ್ನು ಸೈರಿಸದ ಕ್ಷಾತ್ರವಿತ್ತು-ಮತ್ತು ಅವನು ನೋಯಿಸಿದ್ದು ಶಿವನ ಮೈಯನ್ನು ಮಾತ್ರ.ಆದರೆ ಮನ್ಮಥನಲ್ಲಿ ಶಿವಚಿತ್ತಸ್ಥೈರ್ಯವನ್ನು ಸಹಿಸದ ಹಗೆತನವಿತ್ತು-ಮತ್ತು ಅವನು ನಿಂತದ್ದು ಹೆಣ್ಣಿನ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಡಿತನದಿಂದ ಘಾತಿಸಿದ್ದು ಶಿವನ ಮನದ ಮರ್ಮಸ್ಥಾನವನ್ನು, ಕಣ್ಣಪ್ಪನಾದರೋ ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಾಧನಾದರೂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ದಯಾಳು-ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಣ್ಣು ಕೊಟ್ಟು ಶಿವನಿಗೆ ಕನಿಕರಿಸಿದ ಮುಗ್ಧ ಮಹನೀಯನವನು.
ಆದ್ದರಿಂದ ಶಿವಸಂಕಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ವಿಕಲ್ಪವಿಲ್ಲ-ಅವನ ಲೀಲಾವಿನೋದದಲ್ಲಿ ಅಸಂಬದ್ಧವಿಲ್ಲ.
ಯಾರಾಗಲಿ-ಅರ್ಜುನನ ಶಿವಭಕ್ತಿಯ ವೀರವನ್ನು ತಳೆದು, ಮನ್ಮಥನ ಶಿವವಿರೋಧೀ ಕೌಟಿಲ್ಯವನ್ನು ತೊರೆದು, ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಶಿವಸಂವೇದನ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಮೆರೆದು ಶಿವನ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಬಹುದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.