Hindi Translationहृदय में छुरी, जिह्वा पर मधु,
मैं नाचता हूँ, गाता हूँ,
प्रति नित्य शिवरात्रि मनाता हूँ,
मैं अपनी भाँती हूँ, मन, मन की भाँती है
कूडलसंगमदेव स्वयं अपनी भाँती है ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation A dagger in the heart, and honey on the tongue
What can this mean?
And this, too, that I sing and dance?
And that I celebrate
The Night of Śiva day after day?
I am but what I am; the heart
Is as the heart; and Lord Kūḍala Saṅgama
Is what He is!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஇதயம் கத்தரி, நுனிதா வெல்லம் என்பதோ!
ஆடுவேனென்பதோ, பாடுவேனென்பதோ!
நாடோறும் இலிங்கத்துட னொன்றினே னென்பதோ!
நான் என்னைப் போல மனம் மனத்தைப் போல
கூடல சங்கம தேவனும் தன்னைப் போல.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఎదలో కత్తెర నాలుక పై చక్కెర:
ఆడిననేమీ పాడిననేమీ!
దినదినము శివరాత్రి చేసిన నేమీ!
నేను నేనే! మనసు మనసే!
సంగయ్య తాను తానే
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಭಕ್ತನ ಭಕ್ತಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಕಪಟತನ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳುಏಂಭೋ = ; ಕತ್ತರಿ = ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಸಾಧನ;
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವನ ಮುಂದೆ ಗೀತ ಹಾಡಿ ಏನು ಮಾಡಿದಂತಾಯಿತು, ನೃತ್ಯ ಮಾಡಿಯೂ ಏನು ಮಾಡಿದಂತಾಯಿತು, ನಿತ್ಯ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮಾಡಿ ತಾನೇ ಏನು ಸಾಧಿಸಿದಂತಾಯಿತು. ಈ ಗೀತ-ನೃತ್ಯಗಳಿಂದ ಅಹೋರಾತ್ರಿ ಶಿವಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರೇನಾಯಿತು-ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಜಂಗಮದ್ರೋಹವನ್ನೇ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದೆ, ಹೀಗೆ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಕತ್ತರಿಯನ್ನು ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಂಡು-ಹೊರಗೆ ಸಿಹಿಯಾದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡುವ ಠಕ್ಕನಂತಾದೆ ನಾನು ನನ್ನ ಪಾಡಿಗೆ ನಾನು, ಮನದ ಪಾಡಿಗೆ ಮನವಾದರೆ-ಶಿವ ತನ್ನ ಪಾಡಿಗೆ ತಾನಿರುವನು-ಒಲಿಯನು,
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.