Hindi Translationस्वामी, उदरार्थ तुम्हारे यहाँ
मसि लेपकर जामुन बेचनेवाले की भाँती,
काल, ऋण, दरिद्रता से डरकर
तव शरण आया हूँ।
किसे झूठ कहता हूँ?
किसे छोटा कहता हूँ? तुम ही जानते हो
कूडलसंगमदेव, मैं उदर पोषक हूँ ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation In dread of death, of debt and penury,
I sought refuge in Thee:
I sought it for my belly's sake,
As one who sells the Jambu fruit
Besmeared with Purple dye
How shall I say
What part of me is false,
What part is base?
Thou only know'st it, Lord!
O Kūḍala Saṅgama Lord,
I am but one who lives
To fill my belly, Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஉயிர்வாழ்வதற்கு
நும்மோர் கரியைப்பூசி,
நாவற்பழம் விற்பதனைய
காலம், கடன், வறுமைக்கஞ்சி
உம் தஞ்சம் புக்கேனையனே.
எதனைப் பொய்யென்பே, னெதனைப் புல்லென்பேன்?
இதனை நீயே யறிவாயையனே
கூடல சங்கம தேவனே, நான் வயிறு வளர்ப்போனையனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationపొట్టకూటికి నీ కడ బడితి
మసిబూసి నేరేడుపండ్ల మ్ము రీతి ,
కట్టడి దారిద్య్రమునకు వెఱచి నీ మఱుగు జొచ్చితి
సరి యేదో! కొఱయేదో యేదీ తెలియనయ్యా
ఇది నీకే తెలియు కూడల సంగమదేవా
ఉదర పోషకుడ నేనయ్యా !
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನನೇರಳೇ ಕೆಂಗಾಯಿಗೆ ಮಸಿಯನ್ನು ಬಳಿದು ಹಣ್ಣೆಂದು ಆಕರ್ಷಿಸಿ ನಂಬಿಸಿ-ಅದನ್ನು ಶಿವಾಲಯದ ಬಳಿಯೇ ಮಾರುವರು-ಆ ರೀತಿ ಮಾರುವುದು ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗಾಗಿಯೇ ! ನಾನೂ ಮೈಗೆಲ್ಲ ವಿಭೂತಿಯನ್ನು ಬಳಿದು, ನನ್ನ ಮನದ ಕಸುಗಾಯಿತನವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಮರೆಮಾಡಿರುವುದೂ-ಈ ಹೊಟ್ಟೆಪಾಡಿಗಾಗಿಯೇ ಅಲ್ಲವೆ ? ಸುಲಭಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲವೆ ? ವೇಷವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಪಡಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಬವಣೆಯಿಂದ ಪಾರಾಗಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲವೆ ? ದಾರಿದ್ರ್ಯದಿಂದ ಸಾಲಮಾಡಿ, ಅದನ್ನು ತೀರಿಸಲಾರದೆ-ಬರಬಹುದಾದ ಅವಮಾನಕ್ಕೆ ದಂಡಕ್ಕೆ ಅಂಜಿ ಭಕ್ತನ ವೇಷ ಹಾಕಿದವನಿಗಿಂತ ನಾನು ಭಿನ್ನ ಹೇಗೆ ? ನಾನು ಭಕ್ತನಲ್ಲ, ಭಕ್ತನ ವೇಷ ಹಾಕಿದವನು, ಆ ಮೂಲಕ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿರುವವನು. ಆದರೆ ನನ್ನ ನಿಜವನ್ನು ನಾನೇ ಭೇದಿಸಲಾಗದಷ್ಟು ಆ ಕಪಟ ವೇಷ ನನಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದೆ-ಎಂಬ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಮಾತು ಸಲ್ಲುವುದು ಅವರಿಗೋ ನಮಗೋ ?
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.