Hindi Translationकितना भी बडा भक्त हो
दीन ब्राह्मण जनेऊ का मोह नहीं छोडता ।
कितना भी बडा भक्त हो
फुलहारा कूपोपरिस्थ मूर्ति का मोह नहीं छोड़ता
कितना भी बडा भक्त हो
वणिक धान्याराशि के विनायक का मोह नहीं छोड़ता
कितना भी बडा भक्त हो
कंसेरा कालिका देवी का मोह नहीं छोड़ता
मुझे किसी का मोह नहीं है,
तव शरणों का मोह है कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation How long soever a devotee
A poor Brahmin may have been,
Does not give up regard for the holy thread;
How long soever a devotee
A florist may have been,
He'll still desire to worship
The Brahma near the well;
How long soever a devotee
A trader may have been,
He'll not give up regard
For the lump of clay by a heap
How long soever a devotee
A coppersmith may have been,
He'll not give up regard
For the goddess Kālika
I have no regard for any
But Thy Śaraṇās,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஏழை அந்தணன் எவ்வளவு பக்தனாயினும்
பூணூலின் தொடர்பை விடான்
மாலை கட்டுவோன் எவ்வளவு பக்தனாயினும்
வாவி பிரம்மனின் தொடர்பை விடான்
வணிகன் எவ்வளவு பக்தனாயினும்
பண்டக் குவியலை, கணபதியின் தொடர்பை விடான்
கன்னான் எவ்வளவு பக்தனாயினும்
காளிகா தேவியின் தொடர்பை விடான்.
பலவகை தொடர்பு எனக்கில்லை. உம்
அடியாருடன் தொடர்பு உள்ளவன் ஐயனே
கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationబడబాప డెంత భకుడైన
విడడయ్య తాటి తగులము
మాలకరి యెంత భకుడైన
మఱువడయ్యా గట్టుబొమ్మకు పూజ
బలిజ యెంత భక్తుడైనా
వదలడయ్యా కుప్ప వెనకయ్యను
కంసాలి యెంత భకుడైన
కాదని విడ లేడయ్యా కాళీపూజను
నీ శరణుల మఱుగు దప్ప
నాకే బంధము లేదయ్యా
కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬೇರೆ ಬೇರೆ ಧರ್ಮದಿಂದ ಮತ್ತು (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲೇ) ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಾತಿಯಿಂದ ಶಿವಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರೆಲ್ಲರೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಬೇಕಾದ್ದು ಶಿವನೊಬ್ಬನನ್ನೇ ಹೊರತು-ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಾವು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಶಿವೇತರ ದೇವತೆಗಳನ್ನಲ್ಲ. ಆದರೂ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಹೊಸದೊಂದು ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಾಗ-ಹಳೆಯದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರೆತು, ಹೊಸದಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಬೇಕಾಗುವುದು. ಹೂವಾಡಿಗನು ಬಾವಿಯ ಬೊಮ್ಮನನ್ನು, ಬಣಜಿಗನು ಒಟ್ಟಿಲ ಗಣಪನನ್ನು, ಕಂಚುಗಾರನು ಕಾಳಿಕಾದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಏನೋ ಕೇಡಾಗುವುದೆಂದು ಭಯಪಡುವುದು ಸಹಜ. ಅವರ ಈ ಅಂತರ್ಮನಸ್ಸಿನ ಭೀತಿಗಳನ್ನು ಸಾವಧಾನದಿಂದ ನಿವಾರಿಸಬೇಕಾದುದು ಆ ಮತಾಚಾರ್ಯನ ಹೊಣೆ. ಆದರೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು-ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿರಲಿ, ಹೂವಾಡಿಗ ಬಣಜಿಗ ಕಂಚುಗಾರ ಮುಂತಾದ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗದವರನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ-ಅವರು ಏಸು ಭಕ್ತರಾದರೆಯೂ ತಂತಮ್ಮ ಹಳೆಯ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲವೆನ್ನುತ್ತ ಹತಾಶವಾಗಿ ನಿರ್ಣಯಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಸುಧಾರಕನೊಬ್ಬನ ಧಾಟಿಯಲ್ಲ-ಆಗಬಾರದು. ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಶಿವಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮೇಲೆಯೂ ಹಿಂದಿನ ತಮ್ಮ ಜನ್ನಿವಾರವನ್ನು ಧರಿಸಿಯೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದರೆಂದು ಈ ವಚನದಿಂದ ಊಹಿಸಬೇಕಾಗುವುದು. ಅಂಥ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಅದನ್ನೆಲ್ಲಾ ನಿಸ್ಸಹಾಯಕರಂತೆ ಸಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆನ್ನಬೇಕಾಗುವುದು. ಮತ್ತು ಆರಾಧ್ಯದೈವಗಳ ಈ ವಚನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ (ಯಜ್ಞೋಪವೀತವನ್ನಿರಲಿ) ಶಿವನ ಹಂಗಿನವ ನಾನು ಎಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳದೆ “ಶರಣರ ಹಂಗಿನವ ನಾನು” ಎಂದಿರುವುದು ಅನ್ವಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಎಲ್ಲ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರದಲ್ಲವೆನ್ನಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಈ ವಚನ ಬಸವಣ್ಣನವರದಾಗಲಿ ಅಲ್ಲದಿರಲಿ-ಇದರಿಂದ ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ : ಇವತ್ತಿನ ವೀರಶೈವಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಂಗಧಾರಣೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಯಜ್ಞೋಪವೀತವನ್ನೂ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಒಂದು ಪಂಗಡದವರಿದ್ದು-ಅವರು ಮೊದಲಿಗೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರೇ ಆಗಿದ್ದರೇನು ?
ವಿ : ಒಟ್ಟಿಲ ಬೆನಕ : ಬಣಜಿಗರು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ “ಸಬರ ಸಿಂಬೆ ಗೂಟ ಹಗ್ಗ ಕಣ್ಣಿ ಕಡತ ಬಳಪ ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ಕುಪ್ಪೆಹಾಕಿ ಅದರ ಮೇಲಿಡುವ ಸಗಣಿಯ ಉಂಡೆ.”
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.