Hindi Translationब्रह्म का कपाल कर में आया है,
विष्णु के नयन चरण में आये हैं,
कामदेव का दग्ध भस्म शरीर पर आया है ?
मुख पर यह तिरस्कार क्यों कूडलसंगमदेव?
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation The skull of Brahma has come to Thy palm;
The eyes of Viṣṇu have come to Thy feet;
The ashes of Love burnt have come
To Thy body: why, then,
O Kūḍala Saṅgama Lord,
This jeering, leering face?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationபிரம்மனின் கபாலம் இவன் கையில் இல்லையோ?
திருமாலின் கண் இவன் பாதத்தில் இல்லையோ?
காமனைச் சுட்ட சாம்பல் இவன் மெய்மீது இல்லையோ
முகத்தைத் திருப்பிக் கொள்வதேனோ கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఅదే కరమున బ్రహ్మ కపాలము
అదే పాదమున విష్ణునయనము
అదే మేనెల్ల కాముని కాల్చిన బూది
మోమోటమేటికయ్యా కూడల సంగయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವನು ಬ್ರಹ್ಮನ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಚಿವುಟಿ, ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪಾದಪೂಜೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡು-ನಿಷ್ಕಾಮನಿಷ್ಠನಾಗಿ ಯಾವ ಅಧಿದೈವಪಟ್ಟಕ್ಕಾಗಲಿ ಆಶೆಪಟ್ಟವನಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನು ಕಾಮದಹನಲೀಲೆಯಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸಿ- ಆ ಕಾಮನನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಉಳಿದ ಭಸ್ಮವನ್ನೇ ಮೈಗೆಲ್ಲಾ ಉದ್ಧೂಳನ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ವಿರಾಗಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಮಹಾದೇವನಾದನೆಂಬುದು ಈ ವಚನದ ಅರ್ಥ.
ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಜ್ಞಾನವನ್ನೂ ಐಶ್ವರ್ಯವನ್ನೂ ವೈರಾಗ್ಯವನ್ನೂ ತ್ರಿವರ್ಣರಂಜಿತವಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಿರುವರು ಬಸವಣ್ಣನವರು. (ಪಂಪನು ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಗೊಮ್ಮಟನ ಪಾತ್ರವನ್ನೇ ಹೋಲುವುದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಶಿವನ ಚಿತ್ರ. ವಿಜಯವು ವೈರಾಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತೆಂಬುದರಿಂದ).
ಮುಂದೆ ಈ ವಚನದ ಸರಳಾನುವಾದವನ್ನು ನೋಡಿ : ಬಂದಿತಲ್ಲಾ ಬ್ರಹ್ಮನ ಕಪಾಲ ಕೈಗೆ, ಸಂದಿತಲ್ಲಾ ವಿಷ್ಣುವಿನ ನಯನ ಪಾದಪೂಜೆಗೆ, ಕಾಮನನ್ನು ಸುಟ್ಟ ಭಸ್ಮ ಹತ್ತಿತಲ್ಲವೆ ಮೈಗೆ-ಇನ್ನು ಈ ಶಿವನ ಸರ್ವೋತ್ತಮಿಕೆಗೆ ಮುಖತಿರುವುವುದೇಕೆ ?
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.