Hindi Translationसभी विप्र मिलकर शूद्र को विप्र बनाना चाहें,
तो नंदी मुख के बिना नहीं कर सकते;
विभूति के बिना कुछ भी नहीं कर सकते;
‘भर्गोदेव:’ मंत्र के बिना कुछ भी नहीं कर सकते
तव द्वारा कुलीन होकर फिर अन्य देवों को
नमन करनेवाले जगत के अन्यायियों को क्या कहूँ
कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When all the sacrificers meet
To turn a low-born into one of them,
Without the aid of Nandi, it can't be done;
You can do nothing else
Without the sacred ash; without the spell
'Radiant is God,' you can do nought!
What shall I say, Kūḍala Saṅgama Lord,
Of those the greatest sinners of the world,
Ever impenitent,
Who, being ennobled by Thy grace,
Yet bow before an alien god?
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅந்தணரனைவரும் கூடி இழிந்தோனை
அந்தணனாகச் செய்யும்பொழுது
நந்திமுகமின்றி, வேறு எதையும் செய்யவியலாது
திருநீறின்றி வேறு எதையும் செய்யவியலாது
“பர்கோதேவ” என்னும் மந்திரமின்றி
வேறு எதையும் செய்ய வியலாது
உம்மால் நற்குலத்தவனாகி பிறகு வேறு
தெய்வத்தை ஏற்கும் முறையற்றோரை
என்னென்பேன் கூடல சங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationవిప్రులెల్ల జేరి శూద్రుని విప్రుని జేయుచు
నంది ముఖములేక ముందుకు నడుపలేరు;
విభూతిలేక పనిసాగదు; ‘భర్గోదేవ’ యను మంత్రములేక
ఏమీ చేయలేరు; మీ వలన కులజులై
అన్యదై వములకు మొక్కు లోకవంచకుల
నే మందునయ్యా? కూడల సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ584ನೇ ವಚನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮತಾಂತರ ಪ್ರಸಂಗ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತವಾಗಿರುವುದುಂಟು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಮತಾಂತರ ಒಬ್ಬ ಶೂದ್ರಳನ್ನು ರಾಜನ ಹೆಂಡತಿಯಾಗುವಂತೆ ಒಬ್ಬ ಕ್ಷತ್ರಿಯಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದಾದರೆ-ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಶೂದ್ರನನ್ನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ವಿಧಾನವೊಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಎರಡನೆಯ ಮತಾಂತರಪ್ರಸಂಗ ಮೊದಲನೆಯದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಸಂಭವ. ವರ್ಣಸಾಂಕರ್ಯವನ್ನು ಎಳ್ಳಷ್ಟೂ ಸಹಿಸದ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ವೈದಿಕರಲ್ಲಿ ಶೂದ್ರನನ್ನು ಹಾರುವನನ್ನಾಗಿ-ಹೇಗೇ ಆಗಲಿ-ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದುದು ಉಂಟೆನ್ನುವುದಾದರೆ-ಧಾರ್ಮಿಕರ ಕಣ್ಣು ತಪ್ಪಿಸಿ ಭ್ರಷ್ಟ ವೈದಿಕರು ಹಣ ಅಥವಾ ಮತ್ತಾವುದೋ ಆಮಿಷಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಒಂದು ವಂಚನೆಯ ಪ್ರಕರಣವೆನ್ನಬೇಕಾಗುವುದು.
ಹೀಗೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರನ್ನು ಹಳಿಯುವ ತೆವಲು ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ವಚನವೂ 584ನೇ ವಚನದಂತೆ ಪ್ರಕ್ಷಿಪ್ತವೇ ಆಗಿದೆ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.