Hindi Translationगर्भधारण ही बिच्छू का अंत है,
फल लगना ही कदली का अंत है
युद्धभूमि में लडनेवाले योद्धा का
विमुख होना ही अंत है!
आचारशील भक्त की मनहीनता ही-
उसका अंत है, कूडलसंगमदेव ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Conception is the scorpion's end;
To bear fruit, the banana-plant's;
To falter is the warrior's end,
However armed, upon the battlefield;
For a bhakta's heart to stoop and droop
Is for him the end,
O Kūḍala Saṅgama Lord!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationதேளிற்குச் சூலுறுவது இறுதி, வாழைக்குக் குலை தள்ளுவது இறுதி
களத்தில் போராடும் வீரனுக்குப் பின்னடைவது இறுதி
செய்யும் பக்தனுக்கு மனம் கீழ்மை அடையின்
அதே இறுதியாம் கூடலசங்கமதேவனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationచూలగు టే తుది తేలునకు ఫలించుటే తుది అరటికి;
వేన్నిచ్చుటే తుది రణమున పోరు భటునకు;
మనసు చెదురుటే తుది భక్తునకు సంగమదేవా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಚೇಳು ಬಸುರಾಯಿತೋ –ಅದು ಸತ್ತಂತೆಯೇ –ಮುಂದೆ ಅವರ ಮರಿಗಳು ಅದರ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನೇ ಸೀಳಿಕೊಂಡು ಹೊರಬರುವವೆಂಬುದರಿಂದ, ಬಾಳೆ ಗೊನೆ ಬಿಟ್ಟಿತೋ –ಅದರ ಬಾಳು ಮುಗಿದಂತೆಯೇ –ಗೊನೆ ಬಲಿತಾಗ ಆ ಗಿಡವನ್ನೇ ಕಡಿಯುವರಾದ್ದರಿಂದ, ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಬೇಕಾದ ಯೋಧನು ಹಿಂಜರಿದನೋ –ಅವನು ಸತ್ತಂತೆಯೇ –ಅವನಿಗೆ ಮಾನಮರ್ಯಾದೆಯಿರುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ. ಹಾಗೆಯೇ ಭಕ್ತನಾದವನು ದಾಸೋಹಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆಗೆದನೋ –ಅಂದೇ ಆಗಲೇ ಅವನು ತನ್ನ ಭಕ್ತಿಪಟ್ಟವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಭವಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ.
ಯಾವನಾಗಲಿ ಲಿಂಗಧಾರಣೆಯಿಂದ ಭಕ್ತನೆನಿಸುವನಾದರೂ ಆ ತನ್ನ ಭಕ್ತತನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದಾಸೋಹಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿರಬೇಕು –ಇಲ್ಲವೋ ಅವನು ಭವಿ.
ಲಿಂಗಧರಿಸಿ ಅಡ್ಡಾದಿಡ್ಡಿ ಅಡ್ಡಾಡುವರೆಲ್ಲಾ ಲಿಂಗಾಯತರಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬುದು ಬಸವಣ್ಣನವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.