ಎಲ್ಲರ ಗಂಡರೂ ಬೇಂಟೆಗೆ ಹೋದರು:
ನೀನೇಕೆ ಹೋಗೆ, ಎಲೆ ಗಂಡನೇ?
ಸತ್ತುದ ತಾರದಿರು, ಕೈಮುಟ್ಟಿ ಕೊಲ್ಲದಿರು,
ಅಡಗಿಲ್ಲದೆ ಮನೆಗೆ ಬಾರದಿರು!
ದೇವರ ಧರ್ಮದೊಳೊಂದು ಬೇಂಟೆ ದೊರೆಕೊಂಡರೆ
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವಂಗರ್ಪಿತವ ಮಾಡುವೆ, ಎಲೆ ಗಂಡನೇ!
Art
Manuscript
Music Courtesy:
Video
TransliterationEllara gaṇḍaru bēṇṭeya hōdaru:
Nīnēke hōge, ele gaṇḍanē?
Sattuda tāradiru, kai muṭṭi kolladiru,
aḍagillade manege bāradiru!
Dēvara dharmadalondu bēṇṭe dorekoṇḍare
kūḍalasaṅgamadēvaṅgarpitava māḍuve, ele gaṇḍanē!
Hindi Translationसब के पति मृगया खेलने गये,
तुम क्यों नहीं जाते, मेरे पति?
मृतक को मत लाओ, हाथ से वध मत करो
बिना माँस घर मत लौटो।
दैव कृपा से एक शिकार मिले,
तो हे पति, उसे कूडलसंगमदेव को अर्पित करूंगी॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Every woman's husband went out ahunting:
Why didnt you go, my lord?
Do not bring home what's dead,
Slay not by touching with your hand,
But come not home empty of game!
When grace is found in duty to the gods,
I will perform my worship, O Lord mine!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil TranslationTranslated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఅందరి మగలూ వేటకు పోయిరి; నీవేటికి పోవో మగరాయా?
చచ్చినది తేబోకుమా; చేయె త్తి చంపకుమా?
మాంసము లేకనే మఱి యింటికి రాకుమా?
స్వామి దయనొక వేట దొరికిన సంగయ్యకే అర్పింతుమో ప్రియా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಶರಣನ ಪ್ರಸಾದಿಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಶರಣಸತಿ-ಲಿಂಗಪತಿ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶೌರ್ಯದ ಒಂದು ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಬೇಟೆಯಾಡುವುದು. ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ -ಅಲ್ಲಿ ಮೊಲವನ್ನೋ ಜಿಂಕೆಯನ್ನೋ, ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿ ಕಾಡುಹಂದಿಯನ್ನೋ ಕೈಯಾರ(ಬಾಣಸಂಧಾನ ಮಾಡಿ) ಕೊಂದು ತರುವುದು. ತಂದು ದೇವರಿಗರ್ಪಿಸುವುದು, ಪ್ರಸಾದವೆಂದು ಸವಿದು ಆನಂದಿಸುವುದು. ಇದೆಲ್ಲಾ ಲೌಕಿಕ ಬೇಟೆಯೊಂದರ ವಿವರವಾಯಿತು.
ಈ ಲೌಕಿಕವಾದ ಬೇಟೆಯು ವಿವರದಲ್ಲೇ -ಸಾಧಕನಾದ ಜೀವನು ಈ ಸಂಸಾರಾರಣ್ಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ದಿವ್ಯಜೀವನ ನಡೆಸುವ ಒಂದು ಬೆಡಗೂ ಅಡಗಿದೆ. ಅಂದರೆ ಶರಣಸತಿಯ ತನ್ನ ಚಿತ್ತವಲ್ಲಭನನ್ನು ದಿವ್ಯವಾದೊಂದು ಮೃಗಯಾಸಾಹಸಕ್ಕೆ ತೊಡಗೆಂದು ಪ್ರೇರಿಸುವ ಧಾಟಿಯಿದೆ ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ.
ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನಡೆದು ತಲುಪಬೇಕಾದ ಕಾಡೊಂದಿಲ್ಲ. ಜೀವನನ್ನು ಅವನ ಪರಿಧಿಯ ಎಲ್ಲ ಬಿಂದುವಿಂದ ಆವರಿಸಿರುವ ಸಂಸಾರವೇ ಒಂದು ಕಾಡಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕೈಯೆತ್ತಿ ಕೊಲ್ಲಬೇಕಾದುದೇನೂ ಇಲ್ಲ -ಬದಲಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಈ ದೇಹವೇ ಆಡಬೇಕಾದ (ದಿವ್ಯ) ಬೇಟೆಯ ಮಿಕವಾಗಿದೆ. ಇಂಥ ದೇಹವನ್ನು ಮದ್ಯಮೈಥುನಾದಿ ಪಂಚಮಕಾರಗಳಿಂದ ನಿಶ್ಚೇತನಗೊಳಿಸಬಾರದು, ವ್ರತವೆಂದು ಉಪವಾಸವೆಂದು ಕ್ರೂರವೆಂದು ದಂಡಿಸಿ ಕೊಲ್ಲಲೂಬಾರದು. ಈ ದೇಹ ಬೆರಸಿಯೇ ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಶುಭ ಪರಂಪರೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬೇಕಾಗಿದೆ. ಎಂಬ ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿಯೇ -ಸತ್ತುದ ತಾರದಿರು, ಕೈಮುಟ್ಟಿ ಕೊಲ್ಲದಿರು, ಅಡಗಿಲ್ಲದೆ ಮನೆಗೆ ಬಾರದಿರು ಎಂದಿರುವುದು ಈ ವಚನದಲ್ಲಿ.
ಹೀಗೆ ದೇವರ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಹಸನುಗೊಂಡ ದೇಹ ನಮ್ಮದಾದರೆ –ಆ ದೇಹ ದೇವರಿಗರ್ಪಿತವಾಗಿ –ಆತ್ಮಕ್ಕೂ ರುಚಿಕರವೆನಿಸುವ ಪರಿಕರವಾಗುವುದು.
ವಿ : ಎಲ್ಲರ ಗಂಡರೆಂದರೆ ವಿವಿಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಂಥದ ಸಾಧಕರೆಂದರ್ಥ.
ಅಥವಾ
ಈ ವಚನದ ಒಗಟಿನ ಸೊಗಸಿನ ಸಾರವೆಲ್ಲ ಅಡಗಿರುವುದು –(1) ಸತ್ತುದ ತಾರದಿರು (2) ಕೈಮುಟ್ಟಿ ಕೊಲ್ಲದಿರು. (3) ಅಡಗಿಲ್ಲದೆ ಮನೆಗೆ ಬಾರದಿರು ಎಂಬ ಮೂರು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ. ಈ ಮೂರು ಮಾತು ದೇಹವನ್ನೇ ಕುರಿತಿರುವುದೆಂದು ಮರಳಿ ಹೇಳಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಈ ದೇಹವನ್ನು ಶರಣಧರ್ಮದನುಸಾರ ಹೇಗೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬುದೇ ಈ ವಚನದ ಮುಖ್ಯ ವಸ್ತು : (1) ಮದ್ಯಮೈಧುನಾದಿಗಳಿಂದ ಈ ದೇಹವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚಂದಗೊಳಿಸಬಾರದು. (2) ಉಪವಾಸಾದಿ ವ್ರತಗಳಿಂದ ಸಾಯಿಸಲೂಬಾರದು. (3)ಈ ದೇಹ ಬೆರಸಿಯೇ ಮುಕ್ತಿ ಸುಖವನ್ನು ಕಾಣಬೇಕು –ಈ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿಯೇ ವಿದೇಹಮುಕ್ತಿಗಿಂತಲೂ ಮಹನೀಯವಾದ್ದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.