Hindi Translationविश्वासहीन पत्नी, गुणहीन संबंधी
जीवहीन देह से क्या प्रयोजन है?
शासन का अनपेक्षी धनहीन राजा से सेवक,
वर देने में अशक्त देवता से
क्या प्रयोजन है?
मुरझाए पुष्प में सुगंध,
वृद्ध वेश्या में विलास एवं
पंक जल में गहराई दूँढता है रे पागल
वरगुरु गिरिजा मनोवल्लभ परमकारणिक
मम कूडलसंगमदेव है॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation What price a faithless wife,
A kinsman without love, a lifeless form?
What price is an unwanted slave,
A fortune- forsaken king,
Or an unblessing god?
Folly to seek
Fragrance in flower too long in bloom,
Charm in a wizened whore,
Depth in a stagnant pool:
He who is lord of the heart
Of Her the mountain-born,
Prime teacher of the world,
Is our Lord, Kūḍala Saṅgama:!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅன்பற்ற மகளிரால், நல்லியல்பற்ற உறவினரால்
உயிரற்ற உடலால் என்ன நன்மை?
அரசன் விரும்பாத சேவகனால், தொலைத்த செல்வத்தைத் தேடுவதால்
வரமளிக்காத கடவுளால் என்ன நன்மை?
உலர்ந்த மலரில் நறுமணத்தை
முதிர்த்த பரத்தையிடம் இன்பத்தை
அழுக்கு நீரில் தண்மையைத் தேடுவரோ, மருளே
வரகுரு, உலகனைத்திற்கும், கிரிஜாவின் கணவன்
மேலான உலகின் தலைவன் நம் கூடல சங்கமதேவனன்றோ.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Marathi Translationपति प्रीतीहीन, जैसी ती ललना
सर्व अलंकार जाण, तिचे व्यर्थ
हळदी कुंकूम लेपन, वैभवी भूषण
सौभाग्य ते जाण, तिचे व्यर्थ
शिवप्रीतीहीन, तैसा भक्त जाण
विभूती लेपन, त्याचे व्यर्थ
रुद्राक्षाच्या माळा, भगवी भूषणे
दांभिक ते जिणे, त्याचे व्यर्थ
शरणवंशी ऐसे, जगणे अमान्य
येणे तू प्रसन्न, कैसा होशी
कूडलसंगमदेवा ! आचार ते घडावे
कृपेपात्र व्हावे तुजलागी
अर्थ - एखादी स्त्री हळदीलेपन करून स्वच्छ स्नान केलेली कपाळावर व केसात सौभाग्य चिन्ह असलेले कुंकुम लावलेली आणि सर्व अलंकार भूषण परिधान केलेली असेल परंतु पतिप्रेमापासून वंचित असेल तर तिच्यासाठी ते सर्व करणे व्यर्थ होय. अगदी त्याप्रमाणे शिवावर प्रेम नाही असा शिवकृपाहीन मानवाने केलेला बाह्याचार म्हणजे त्या ललने प्रमाणेच होय. त्याचे ते लिंगधारण व रूद्राक्षधारण त्या ललनेप्रमाणेच व्यर्थ होय शरण धर्मात असा दंभाचार मुळीच नसतो व ते त्यांना मुळीच मान्य नसते. म्हणून हे कूडलसंगगदेवा (परमेश्वरा) तू आम्हाकडून तोच आचार करुन घे. जेणे करुन तू प्रसन्न व्हावास.
Malayalam Translation
Russian TranslationTranslated by: Prof Harishankar, Mysore and Mrs. Galina Kopeliovich, Russia
Telugu Translationఋణము తీర భార్య: గుణముచెడ చుట్టము.
జీవముపోవ దేహమున ఫలమేమో?
ప్రభుడు మెచ్చని భటుడు భాగ్య మడగిన ప్రభుడు
వరమీని వేల్పున ఫలమేమో?
వాడిన పూలకంపు; ముదిలంజ బెళుకు
ముఱికినీట లోతు చూతురే మూర్ఖుడా;
వరగురుడు విశ్వమున కెల్ల గిరిజా మనోహరుడు
పరమ కారుణికుడయ్యా కూడల సంగమదేవుడు.
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಈ ವಚನದ ಕುರಿತ ವಿಷಯ-ಕೂಡಲ ಸಂಗಮಶಿವನು ವಿಶ್ವಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಪರಮಗುರು-ಆದರೂ ಗಿರಿಜಾಮನೋವಲ್ಲಭ, ಆದ್ದರಿಂದ ಪರಮಕಾರಣಿಕನೆಂಬುದು.
ಈ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಸಯುಕ್ತಿಕವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸುವ ವ್ಯರ್ಥಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ-ಮೂರು ಮೂರು ನಿದರ್ಶನಗಳ ಮೂರು ಉಕ್ತಿಗುಚ್ಚಗಳನ್ನು ಕೊಡಲಾಗಿದೆ:
ರುಣ ತಪ್ಪಿದ ಹೆಂಡಿರಲ್ಲಿ, ಗುಣ ತಪ್ಪಿದ ನಂಟರಲ್ಲಿ, ಜೀವವಿಲ್ಲದ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಫಲವಿಲ್ಲವೆಂಬುದೊಂದು, ಒಡೆಯನು ಒಲ್ಲದ ಆಳಿನಲ್ಲಿ, ಐಶ್ವರ್ಯ ಹೋದ ರಾಜನಲ್ಲಿ, ವರಕೊಡದ ದೇವರಲ್ಲಿ ಫಲವಿಲ್ಲವೆಂಬುದಿನ್ನೊಂದು, ಬಾಡಿದ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಕಂಪನ್ನೂ, ಬಿಟ್ಟ ಸೂಳೆಯಲ್ಲಿ ಘನತೆಯನ್ನೂ, ಕೊಳಚೆಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಆಳವನ್ನೂ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗದೆಂಬುದು ಮೂರನೆಯದು. ಈ ನಿದರ್ಶನಗಳ ಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವೊಂದು ನಿದರ್ಶನವೂ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಕೌಟುಂಬಿಕ ಸುಖವಿಲ್ಲದ, ಸೂಳೆಯ ಸುಖವೂ ಇಲ್ಲದ, ಧನಿಕನಾದೊಬ್ಬ ಒಡೆಯನ ಪೋಷಣೆಯೂ ಇಲ್ಲದ-ಮತ್ತು ಕಂಪು-ಹೆಂಪು-ಗುಂಪು ಎಂಬಂಥ ಪ್ರಾಸಪ್ರಿಯನಾದೊಬ್ಬ ಕುಕವಿ ಹೊಸೆದು ಕಟ್ಟಿದ ನಿರರ್ಥಕ(ಅಥವಾ ಮಾಲೋಪಮಾ) ವಚನವಿದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.