ಶಿವಲೋಕಕ್ಕೆ ಸರಿ ಬೇರೆ ಲೋಕವಿಲ್ಲ;
ಶಿವಮಂತ್ರಕ್ಕೆ ಸರಿ ಬೇರೆ ಮಂತ್ರವಿಲ್ಲ;
ಜಗಕ್ಕೆ ಇಕ್ಕಿದೆ ಮುಂಡಿಗೆಯನೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಿ:
ʼಕೂಡಲಸಂಗಯ್ಯನೊಬ್ಬನೆ ದೈವʼವೆಂದು.
Art
Manuscript
Music Courtesy:
Video
TransliterationŚivalōkakke sari bēre lōkavilla;
śivamantrakke sari bēre mantravilla;
jagakke ikkide mundigeyanettikoḷḷi:
ʼkūḍalasaṅgayyanobbane daivaʼvendu.
Hindi Translationशिवलोक सा दूसरा लोक नहीं;
शिवमंत्र सा दूसरा मंत्र नहीं;
मैंने विश्वसमक्ष यह समस्या रखी है, उठा लो
कूडलसंगमदेव ही एक मात्र देव है॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation To match with Śiva 's world
There is no other place;
To match with Śiva mantra
There is no other spell.
I fling a challenge to the world-
Do take it up:
'Lord Kūḍala Saṅga alone is God!'
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationசிவலோகத்திற்கு இணை வேறு உலகில்லை
சிவமந்திரத்திற்கு இணை வேறு மந்திரமில்லை
உலகிற்குச் சவாலாக, கூடலசங்கமதேவன்
ஒருவனே இறைவனென்று பரப்பியுள்ளேன்.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationశివలోకమునకు సరి వేఱె లోకము లేదు;
శివమంత్రమునకు సరి వేఱె మంత్రము లేదు;
కూడల సంగయ్య ఒక్కడే దేవుడని
జగమిచ్చు సమస్య నెత్తుకొనుడయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಮಾಹೇಶ್ವರನ ಶರಣಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಶಿವಮಂತ್ರ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಬಸವಣ್ಣನವರ ಶೈವನಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತಿಲ್ಲವಾದರೂ ವಾದ ಮಾಡುವೆನೆಂಬ ಈ ವಚನ ಅವರದಲ್ಲದ ಸಂಭವವೇ ಹೆಚ್ಚು.
ಸ್ವಧರ್ಮದ ಕೆಲವು ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಸಾರಿ ಹೇಳಿ-ಅವನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವವನಿದ್ದರೆ ಬರಲಿ ನನ್ನೊಡನೆವಾದ ಮಾಡಲೆಂದು ಹಾಕುವ ಸವಾಲಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲಣ ಟೊಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನೋ ಪೇಟವನ್ನೋ ತೆಗೆದು ಕೆಳಗೆಸೆಯುವುದು ಪಂಥಾಹ್ವಾನದೊಂದು ರೀತಿ. ಪ್ರತಿವಾದಿ ಯಾವನಾದರಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಆಗ ಆ ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ವಾಗ್ವಾದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಂದವಾದಂತೆಯೇ.
ಬಸವಣ್ಣನವರು ನಿರೀಶ್ವರವಾದವನ್ನು ಸಹಿಸದೆ ಒಂದೇ ಒಂದು ಸಲ ಒಬ್ಬ ಮೀಮಾಂಸಕನೊಡನೆವಾದ ಮಾಡಿದ್ದುಂಟು.(ನೋಡಿ ಮುಂದಿನ ವಚನ), ಆಪ್ರಸಂಗ ಬಸವಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿಯೇ ಇದೆ. ಮಿಕ್ಕಂತೆ ಅವರು ವಾದವೆಂದರೆ ಹಿಂತೆಯುತ್ತಿದ್ದರಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ -ಹೇಸುತ್ತಿದ್ದರು -ನೋಡಿ ವಚನ 449. ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಅಬ್ಬರ ವಿತಂಡ ವಿದ್ವೇಷ –ಅವರ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೇ ಹೊರತಾದುವು.
ದೇವರೆಂದರೆ ಶಿವನೇ, ಆ ಶಿವನ ಲೋಕಕ್ಕೆ, ಶಿವನ ಮಂತ್ರಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಿನ್ನೊಂದಿಲ್ಲ–ಎಂದು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ಶಿವಾಧಿಕ್ಯದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ವಾದಮಾಡಬೇಕು-ಇಂಥ ಅವೈಚಾರಿಕ ಕಸರತ್ತಿಗೆ ಬಸವಣ್ಣನವರು ಎಂದಾದರೂ ತೊಡೆತಟ್ಟಿದ್ದರೆಂಬುದನ್ನು ನಂಬುವುದು ಯುಕ್ತವಲ್ಲ.
ಶಿವನ ಸರ್ವೋತ್ತಮಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಹೇಶ್ವರ ಸ್ಥಲದ ಮೊದಲಿಗೆ ಹೇಗೆ ವೇದೋಪನಿಷತ್ತುಗಳ ವಾಕ್ಯೋಲ್ಲೇಖಗಳಿಂದ ಅವರು ಸಮರ್ಥಿಸಿರುವರೆಂಬುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.