ನಾನೊಮ್ಮೆ ಬೇಂಟೆಯ ಹೋದರೆ ಭಸಿತಕ್ಕಾಹುತಿಯನಿಕ್ಕಿಹೆನೆಂದು
ಸಾಸಿರದೇಳುನೂರು ವರುಷ ಒಬ್ಬ ರಾಜನ ಕೊಂದೆನು.
ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಐವತ್ತೆರಡು ಕಣ್ಣುಳ್ಳವಳು:
ಅವಳು ತನ್ನ ಹೂಮುಡಿಯ ಬಿಟ್ಟು ಅತ್ತಾಳು.
ಅವಳ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಅಜ ಬಿದ್ದ, ಕಂಗಳಲಿ ಧೂಮಕೇತು ಬಿದ್ದ;
ಕೂಡಲಸಂಗಮದೇವರ ದೇವತ್ವ ಕೆಟ್ಟಿತ್ತು!
Hindi Translationभस्मार्थ आहुति देने के लिए
मैं एक बार मृगया खेलने गया
सत्रह सौ वर्षों के एक राजा को मार डाला,
उसकी पत्नी बावन नेत्रोंवाली थी ।
वह अपनी पुण्यालंकृत वेणी खोलकर रो पडी ।
उसके मुँह से अज गिरा, नेत्रों से धूमकेतु,
कूडलसंगमदेव का देवत्व नष्ट हुआ ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation When once I went a-hunting, I did kill
A king seventeen hundred years of age,
Hoping that I would put him in the fire
For ash; his wife has two-and-fifty eyes;
She dropped her flower-decked hair and wept.
The unborn fell from out her mouth;
From out her eyes a meteor fell:
Godhood of Lord Kūḍala Saṅgama was undone!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil TranslationTranslated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationనేనొక పరివేటకు పోవ భస్మాహుతికినై
వెయ్యీ ఏడు నూరేండ్ల కొక రాజును చంపితి
వాని భార్య యాభై రెండు కండ్లుగలది
అది తన పూలకొప్పు విప్పుకొని యేడ్చె; దాని నోటిలోబడే అజుడు
కన్నుల ధూమకేతువుపడె; చెడె సంగమదేవుని దివ్యత్వము
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಐಕ್ಯನ ಐಕ್ಯಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಅಸಹಾಯಕತೆ
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಈ ಸಂಸಾರಾರಣದಲ್ಲಿ ಜೀವನಾಡುವ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಹಸಮಯವಾದ ಬೇಟೆಯೆಂದರೆ ಶಿವನಿಗೆ ತಾನು ಸಿಕ್ಕಿ ಬೀಳುವುದು. ಅದಕ್ಕೆ ಜೀವನು ಮೊಟ್ಟಮೊದಲಿಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಶಾಂತಿಕ್ರಿಯೆಯೆಂದರೆ–ತನ್ನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿ ನಿರಂಕುಶವಾಗಿ ಆಳುತ್ತಿರುವ ಅಹಂಕಾರರಾಜನನ್ನು ಬಲಿಕೊಡಬೇಕು. ಈ ಕಾರ್ಯ ಒಂದೇ ಏಟಿಗೆ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹಲವು ಜನ್ಮಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಗುರಿ ಮತ್ತು ಮಸೆದ ಹರಿತದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯವಾದೀತು.
ಈ ಅಹಂಕಾರ ನರಪತಿಯ ಸತಿ ಮಾಯಾದೇವಿ. 52 ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಶಬ್ದಜಾಲವೇ ಅವಳ ದರ್ಶನ ವೈಖರಿ, ವಾಸನಾಬದ್ಧ ವಿಕಾರವೇ ಅವಳ ಕೇಶವಿಸ್ತಾರ–ಆದುದರಿಂದಲೇ ಅವಳಿಗೆ ಐವತ್ತೆರಡು ಕಣ್ಣೆಂದೂ, ಅವಳದು ಹೂಮುಡಿಯೆಂದೂ ವಚನದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅವಳು ತನ್ನ ಗಂಡ ಅಹಂಕಾರ ರಾಜನು ಸತ್ತಾಗ ಭೂಮ್ಯಾಕಾಶಗಳು ಒಂದಾಗುವಂತೆ ಬಾಯಿಮಾಡಿ ಅತ್ತಳು. ಅಳುವ ಅವಳ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮ ಬಿದ್ದನು (ಬಾಯಿಂದ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ವೇದವಿದ್ಯೆಗೆ ಬ್ರಹ್ಮನು ಒಡೆಯನಾಗಿ–ಆ ಮಾಯಾದೇವಿಯ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಸತ್ತನೆಂಬುದು ಧ್ವನಿಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ) ವಿಷ್ಣು ಅವಳ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಸತ್ತನು (ಈ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗೆ ಕಾರಣನಾದ ವಿಷ್ಣು ನೀಲಮೇಘಶ್ಯಾಮನೂ ನೀಲಾಂಬರಧಾರಿಯೂ ಆಗಿ –ಅವನನ್ನು ಧೂಮಕೇತುವೆಂದಿರುವುದೂ, ದೃಶ್ಯಮಾನವಾದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಪಾಲಕನಾದ ಆ ವಿಷ್ಣು ಮಾಯಾದೇವಿಯ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಸತ್ತನೆಂಬುದೂ ಅರ್ಥವತ್ತಾಗಿಯೇ ಇದೆ).
ಆಗ ಮಾಯಾದೇವಿಯೂ ಅವಿಯಾಗಿ ಶುದ್ಧವಿದ್ಯೆಯಾಗಿ ಶಿವನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದಳು, ಅಂದರೆ ನಾಮರೂಪಾತ್ಮಕವಾದ ಈ ಪಾಂಚ ಭೌತಿಕ ಪ್ರಕೃತಿ ವಿಸ್ತಾರವೆಲ್ಲಾ ಶಿವನಲ್ಲಿ ಉಪಸಂಹರಿಸಿತು. ಆಗ ಆ ಶಿವನು ದೇವ-ಜೀವರೆಂಬ ತನ್ನ ದ್ವಂದ್ವಲೀಲೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಏಕಮೇವಾದ್ವಿತೀಯ ಪರಶಿವನಾದನು. ಜೀವನು ಶಿವನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದನು.
ವಿ : ಶರಣರಲ್ಲಿ ರೇವಣಸಿದ್ಧ ಮುಂತಾದ ಕೆಲವರು ಲೋಕದ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು 700 ವರ್ಷ ಕಾಣಿಸದೇ 700 ವರ್ಷ ಜೀವಿಸಿರುವರೆಂಬ ನಂಬಿಕೆಯೊಂದಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ 700 ವರ್ಷವು ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ಅಳತೆಯ ಒಂದು ಗರಿಷ್ಠಮಾನವಾಗುವುದು. ಇಂಥ ಸಾವಿರಾರು 700 ವರ್ಷಗಳ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಛಲಹಿಡಿದು ಈ ಅಹಂಕಾರ ರಾಜನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತೆಂಬುದು-“ಸಾಸಿರದೇಳು ನೂರು ವರ್ಷ ಒಬ್ಬ ರಾಜನ ಕೊಂದೆ”ನೆಂಬ ಮಾತಿಗರ್ಥ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
