Hindi Translationवन के पथभ्रष्ट पशुवत् न पशुसा।
‘अंबा, अंबा’ पुकारता हूँ,
‘अंबा, अंबा’ चिल्लाता हूँ,
कूडलसंगमदेव के ‘जीते रहो’ कहने तक ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation Like a beast that has lost its way
Within a wood, I low and call ;
I cry and low, until, O Lord
Kūḍala Saṅgama, you say,
'Live ! Live !'
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationஅடவியிலே வழிதவறிய பசுவினைப் போல
“அம்மா அம்மா” என அழைக்கின்றேன்;
“அம்மா அம்மா” என ஓலமிடுகிறேன்;
கூடல சங்கம தேவன் “வாழி வாழி” என்னும் வரையிலே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఅడవిలో దారి దప్పిన పశువురీతి;
అంబా; అందా; యని అఱ......చుంటినయ్యా
సంగయ్య భయములేదు లేదనునందాక!
సముద్రమందున్న చిప్పవలె నోర్విడుచుచుంటినయ్యా!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮೇಯುತ್ತ ಮೇಯುತ್ತ-ಅಲ್ಲಿ ಹಸುರಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿಂದತ್ತ ಅಚ್ಚ ಹಸುರಾಗಿದೆ,ಇನ್ನೂ ಅಲ್ಲಿಂದಾಜೆಗೆ ಹುಲುಸಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತ-ಒಡೆಯನಿಂದ ದೂರದೂರವಾಗಿ ಹೋಗುವ ದನಕರು ಹುಲಿಯ ಪಾಲಾಗುತ್ತದೆಂಬುದನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಬಲ್ಲರು.
ವಿಷಯಶ್ರೇಣಿಗಳು ಸ್ತರಸ್ತರವಾಗಿ ನಿಬಿಡಾತಿನಿಬಿಡಗೊಳ್ಳುವ ಈ ಸಂಸಾರಾರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೂಡ-ಅಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣಿನ ಮೋಹಕವಾದ ರೂಪಿದೆ, ಮತ್ತಲ್ಲಿ ಅನರ್ಘ್ಯವಾದ ಹೊನ್ನಿನ ಹೊಳಪಿದೆ, ಅಲ್ಲಿಂದಾಕಡೆ ದಣ್ಣನೆ ದಣಿಸುವ ಮಣ್ಣಿನ ಭೋಗೋಪಭೋಗವಿದೆಯೆನ್ನುತ್ತ-ಅಲ್ಲಿಂದಲ್ಲಿಗೆ ಶಿವನಿಂದ ದೂರವಾಗಿ ಲಾಲಸೆಯ ಗಹನದಲ್ಲಿ ನುಗ್ಗಿದರೆ-ಹೊಂಚುಹಾಕುತ್ತಿರುವ ಕಷ್ಟಕಾರ್ಪಣ್ಯಗಳ ದುಷ್ಟವ್ಯಾಘ್ರನ ಬಾಯಿಗೇ ತುತ್ತಾಗುವೆವೆಂಬುದನ್ನು ಯಾರೂ ಅರಿಯರು.
ಸವಿದಷ್ಟೂ ಹಿಂಗದ ಹಸಿವೆಯನ್ನೂ, ಈಂಟಿದಷ್ಟೂ ಆರದ ನೀರಡಿಕೆಯನ್ನೊ, ತಿಕ್ಕಿದಷ್ಟೂ ತೀರದ ತಿಮಿರವನ್ನೂ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಈ ಐಹಿಕ ಆಮಿಷದ ಮರುಮರೀಚಿಕೆಯ ಬೆನ್ನುಹತ್ತಿ ಏನೂ ದಕ್ಕದೆ-ಆದ ತೊಳಲಿಕೆಯಲ್ಲೇ, ಎದ್ದ ಉಬ್ಬಸದಲ್ಲೇ ಸತ್ತು-ಉತ್ತರೋತ್ತರ ಉತ್ತಮ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿರುವ ಈ ಬಾಳನ್ನು ವ್ಯರ್ಥಮಾಡಬಾರದೆಂಬುದು ಈ ವಚನದ ಇಂಗಿತ.
ತಮ್ಮನ್ನು ಒಮ್ಮಿಂದೊಮ್ಮೆಗೇ ಹಿಡಿದು ಕಾಡುವ ಈ ಮಾಂಸಲ ವೃತ್ತಿಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಸಾಧು ಗೊಳಿಸಿ ಆ ಮೂಲಕ ಅವನ್ನೆಲ್ಲ ಸೂಕ್ಷ್ಮವೂ ಅಗಾಧವೂ ಆದ ಶಿವಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನಗೊಳಿಸಲು ಆ ಶಿವನ ಕೃಪಾಬಲ ತಮಗಾಗಲೆಂದು ಬಸವಣ್ಣನವರು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.