Hindi Translationबाएँ हाथ में दूध की कटोरी,
दाहिने हाथ में बेंत लेकर
कब आयेंगे मेरे प्रभु,
मुझे मारकर दूध पिलानेवाले पिता?
‘दंडक्षीरदयाहस्तो जंगमो भक्तिमंदिरम्
तद्भक्तया लिंग संतुष्टिरपहास्याद्यमदंडनम्॥‘
कूडलसंगमदेव स्वयं
भक्ति पथ दर्शानेवाले पिता हैं ।
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation A cup of milk in the left hand.
A cane in the right,-
When will he come, my Lord,
My father, who will beat me
Until I drink the milk?
'In the two hands, the cane and milk;
Jaṅgama is devotion's shrine:
Much piety is Liṅga's joy;
Derision is the rod of Death!'
Therefore, Lord Kūḍala Saṅgama Himself
Is the father shows me the way
Of piety!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil TranslationTranslated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationఎడమచేత పాలకుండను బట్టి
కుడిచేత గురుదండమంది
ఎపుడు వచ్చునో నా స్వామి
దండిరచి పాలు త్రాగించు నా తండ్రి!
డక్షీరద్వయహ స్తం జంగమం
భక్తి మందిరం అతిభక్తి లింగ సంతుష్టం
అపహాస్యమ్ యమదండనమ్ అన
కూడల సంగమ దేవయ్యా
నీవే భక్తి పథము చూపు తండ్రివయ్య!
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಜಂಗಮವು ಶಿವಭಕ್ತರ ತಂದೆ. ಅವನ ಚಿತ್ರ : ಎಡದ ಕೈಯಲ್ಲೊಂದು ಹಾಲ ಬಟ್ಟಲು. “ಬಲ”ದ ಕೈಯಲ್ಲೊಂದು ಬೆತ್ತ. ತಂದೆಯಾದವನು ಹಾಲು ಕುಡಿಯದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬಲತ್ಕಾರವಾಗಿಯಾದರೂ ಹಾಲು ಕುಡಿಸುವ ರೀತಿಯದು. ಅವನು ಎಡಗೈಯಿಂದ (ಎಂದರೆ ನಿರ್ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯವಾಗಿ) ನೀಡುವ ಧರ್ಮಾಮೃತವನ್ನು ಭಕ್ತನು ಭಯದಿಂದಲಾದರೂ ಈಂಟಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬೇಕು. ಬಸವಣ್ಣನವರಿಗೆ ಹೀಗೆ ಬೈದು ಹೊಡೆದು ಬುದ್ಧಿ ಕಲಿಸುವ (ಕರುಣಾಮಯಿ!) ಜಂಗಮ ಬೇಕು-ಭಕ್ತಿಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಆ ಜಂಗಮ ತಂದೆ ಬೇಕು.
ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರುವ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶ್ಲೋಕದ ಸರಳಾನುವಾದ : ಒಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬೆತ್ತವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವನು ಜಂಗಮ-ಅವನು ಭಕ್ತಿಯ ತವರುಮನೆ. ಅವನಿಗೆ ವಿಧೇಯನಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ಮಾಡಿದರೆ ಲಿಂಗವು ಸಂತುಷ್ಟವಾಗುವುದು. ಅವನಿಗೆ ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದರೋ ಯಮದಂಡನೆಯಾಗುವುದು. ಓಜ<ಉಪಾಧ್ಯಾಯ, ಓಜುಗಟ್ಟಿಗೆ : ಉಪಾಧ್ಯಾಯರು ಶಿಷ್ಯರನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸಲು ಹಿಡಿದಿರುವ ಬೆತ್ತ.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.