Hindi Translationवे सब अपने आपको ललाटनेत्री हैं;
वे सब अपने लिए स्वयं नंदी वाहन हैं;
वे सब अपने लिए स्वयं खट्वांग-कपाल-त्रिशूल धारी हैं।
कहो, भगवान कौन है और भक्त कौन?
कूडलसंगमदेव तव शरण स्वतंत्र है;
मुझे निरा बसव कहाओ ॥
Translated by: Banakara K Gowdappa
English Translation They all are, each one to himself,
Men with forehead eye;
They all are, each one to himself,
Riders upon the bull;
They all are, each one to himself,
Holders of trident, sword and bowl;
Tell me who are the gods,
And who the devotees!
O Kūḍala Saṅgama Lord,
Thy Śaraṇās are free:
Make them to say of me-
He's Basava, pure and plain!
Translated by: L M A Menezes, S M Angadi
Tamil Translationதம்மனைவருக்கும் நெற்றிக் கண்ணினர்
தம்மனைவருக்கும் நந்திவாகனர்
தம்மனைவருக்கும் கட்வாங்கம் கபாலம்
திரிசூலத்தைத் தரித்தவரென பூசிப்பர்
இறைவன் யார்? பக்தர் யார்? கூறுவீர்
கூடல சங்கமதேவனே, உம் அடியார்
தன்னிச்சையோர் என்னைக் குழந்தை
பசவன் என எண்ணுவீர் ஐயனே.
Translated by: Smt. Kalyani Venkataraman, Chennai
Telugu Translationతమకుతామె నొసటకన్నుల వారు;
తమకుతామె నంది వాహనులు;
తమకుతామె ఖట్వాంగ; కపాల; త్రిశూల; ధారులు
దేవుడెవరో భక్తులెవరో దెల్పుడయ్యా;
సంగమదేవా నీ శరణులు స్వతంత్రులు;
నన్ను మాత్రము బసవ డనిపింపుమయ్యా:
Translated by: Dr. Badala Ramaiah
Urdu TranslationTranslated by: Hameed Almas
ಸ್ಥಲ -
ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಯ ಪ್ರಾಣಲಿಂಗಿಸ್ಥಲವಿಷಯ -
ಶರಣರು
ಶಬ್ದಾರ್ಥಗಳು
ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಶಿವನ ಬಳಿಯಿರುವ ಗಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಥಗಣವೆಂದೂ ರುದ್ರಗಣವೆಂದೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ಬಗೆ. ಪ್ರಮಥರೆಂದರೆ ಘಾಸಿಗೊಳಿಸುವರೆಂದೂ, ರುದ್ರರೆಂದರೆ ಭಯಂಕರವಾಗಿ ಆರ್ಭಟಿಸುವರೆಂದೂ ಮೂಲಾರ್ಥ –ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಅವರು ಅಶಿವಭಯಂಕರರು. ಇವರು ಆಂಶಿಕವಾಗಿ ಶಿವನ ರೂಪವನ್ನೇ ವೇಷಭೂಷಣವನ್ನೇ ಆಯುಧವನ್ನೇ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನೇ ಧರಿಸಿರುವರು. ಆದುದರಿಂದ ಅವರಲ್ಲಿ ಪಾಲಾಕ್ಷ ನಂದಿವಾಹನ ಖಟ್ವಾಂಗ ಧರ ಕಪಾಲಿ ತ್ರಿಶೂಲಿ ಎಂದು ಮುಂತಾದ ಹೆಸರಿನವರೇ ಉಂಟು.
ಕೈಲಾಸದ ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಗಣಪದವಿಯಾಗಲಿ, ಈ ಲೋಕದ ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಮುಂತಾದ ಬಿರುದುಗಳಾಗಲಿ ತಮಗೆ ಬೇಕಿಲ್ಲವೆಂದೂ, ಶರಣರ ಸೇವಕನಾದ ತನ್ನನ್ನು ಆ ಶರಣರು ಬಸವ ಎಂದು ಏಕವಚನದಲ್ಲಿಯೇ ಕರೆದು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುವ ಕೈಂಕರ್ಯವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರೆ ಸಾಕೆಂದೂ ಬಸವಣ್ಣನವರು ವಿಜ್ಞಪ್ತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವರು.
ಕೈಲಾಸದಲ್ಲಾಗಲಿ ಈ ಲೋಕದಲ್ಲಾಗಲಿ ಶಿವಭಕ್ತರು ನಂದಿವಾಹನ ಮುಂತಾದ ಪ್ರವರಗಳನ್ನು ಉಗ್ಘಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಅವರಿಗೂ ಆ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನಿಗೂ ಭೇದವೆಲ್ಲಿ ಬಂತೆನ್ನುತ್ತ, ಆ ಮಟ್ಟಿಗೆ ದೇವಭಕ್ತ ಸಂಬಂಧ ಕುಂದುವುದೆನ್ನುತ್ತ. (ಶರಣರು ಸ್ವತಂತ್ರರಾದುದರಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಹೇಳದೆ)ತನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ-ನಾನು ಈ ಮಾನವರೂಪದಲ್ಲಿಯೇ ಮಾನವಶಕ್ತಿಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಾನವ ಲೋಕದ ಸೇವೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಸಾಕೆನ್ನುತ್ತ ಈ ವಚನವನ್ನು ಬಸವಣ್ಣನವರು ನುಡಿದಿರುವರು.
ಬಸವಣ್ಣನವರು ಇಹದಲ್ಲಾಗಲಿ ಪರದಲ್ಲಾಗಲಿ ದೊಡ್ಡಸ್ತಿಕೆಯ ನಾಟಕವಾಡದೆ ತಮ್ಮ ಶಿವಕಿಂಕಿರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೈಜವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಾಗಿ ಅರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವರು.
ವಿ : ಖಟ್ಟಾಂಗವೆಂದರೆ-ಒಂದು ತುದಿಗೆ ತಲೆಬುರುಡೆಯನ್ನು ಸಿಕ್ಕಿಸಿದ ಒಂದು ಲಗುಡಲಾಂಛನ. ಇದು ಶಿವನ ಒಂದು ಲಾಂಛನ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವು ಬಗೆಯ ಶೈವಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳೂ ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದುದಾಗಿ ತಿಳಿದು ಬರುವುದು.
ಬಸವಣ್ಣ ಭಾರತದ 12 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ, ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶಿವ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದರು . ಬಸವಣ್ಣ ತಮ್ಮ ವಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಿವು ಹರಡಿದರು, ಬಸವಣ್ಣ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾರತಮ್ಯ, ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಶಿವನ ಒಂದು ಭಕ್ತಿ ಒಂದು ನಿರಂತರ ಜ್ಞಾಪನ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರು ಧರಿಸಿ ಪೂಜಿಸಬಹುದು. ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ, ಅನುಭವ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೊತೆ ೭೭೦ ಅಮರಗಣಂಗಳು ಇದ್ದರೆಂದು ಮತ್ತು ೧,೯೬,೦೦೦ ಶರಣರಿದ್ದರೆಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಗ್ರಂಥಗಳು ಲಿಂಗಾಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಬಸವಣ್ಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ . ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಕಲಾಚುರಿ ಶಾಸನಗಳಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ ಬಸವ ಕವಿ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಈಗಾಗಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿ ಹರಿಹರರಿಂದ ರಚಿತ ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕನ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಆರಂಭಿಕ ಖಾತೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕನು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಸವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವರ 13 ನೇ ಶತಮಾನದ ಪವಿತ್ರ ತೆಲುಗು ಪಠ್ಯ ಪಾಲ್ಕುರಿಕಿ ಸೋಮನಾಥರ ಬಸವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಸವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಭಕ್ತಿಭಂಡಾರಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
